Zıplayan Örümceğin İlginç Dans Figürleri

Şimdiye kadar görülmüş en güzel örümcek çiftleşmesi bu olsa gerek.

Örümcekler hakkında genellikle kötü hissetmezsiniz. Ama diyelim ki kıllı, siyah gözlü bir erkek zıplayan örümcek, dansının ortasında arkasını dönen bir dişi örümceği elde etmek için yeşil kollarını havaya kaldırıyor, poposunu oynatıyor ve turuncu dizlerini yakıp söndürüyorsa. Ne tür bir canavar bu durum karşısında bir miktar empati hissetmez? Hatta eklem bacaklıların, reddedilmeyi ve pişmanlığı insanlar gibi anlamasının olağan dışı olması bile bir şey farkettirmez; bu ufaklık için üzülüyorsunuz.

Erkek sıçrayan örümceklerin, bu özelliği dişileri baştan çıkarmak için geliştirdiklerini de biliyorsanız, daha da çok üzülüyorsunuz. Yani kabul gören teori, durumun böyle olduğu. Pittsburgh Üniversitesi’nden bir grup biyolog, Habronattus pyrrithrix örümceğinin dişiler kendi taraflarına bile bakmıyorken bu çiftleşme danslarını neden yaptıklarını anlamaya çalışmışlar. Size ilgi dahi göstermeyen bir hanımefendiye neden dans gösterisi yapasınız ki?

Bu durum, hayvanlar aleminde duyulmamış bir şey değildir. Muhtemel eşleri olabilecek erkekler etraflarında dört dönerken, dişi tavuskuşları da başka yere bakma eğilimindedir. Hatta tavuskuşu gösterisinin bir bölümü, dikkati dağılmış dişinin ilgisini kendine çekmeye yönelik gibi gözükmektedir. Aynı şey zıplayan örümcekler için de geçerli. Biyologlar, bu nazik küçük performansın nasıl işlediğini anlamak amacıyla, H. pyrrithrix erkekleri dişilerin dikkatini çekmeye çalışırken çiftleri videoya kaydetmişler. Buldukları sonuçları da, acayip keyifli dans videosuyla beraber Behavioral Ecology dergisinde yayınlamışlar.

Bu kayıtta, dişi örümceğin erkeğin yaptıkları karşısında oldukça ilgisiz davrandığını görüyorsunuz. Erkek, kollarını sallıyor, dizlerini sağa sola oynatıyor, nihayet hamlesini yaptığında ise kesin bir şekilde reddediliyor. Hatta, dişinin görüş alanında kalma niyeti dahi göstermiyor. Bu eylemin bilinçli olması mümkün, çünkü zıplayan örümcekler dünyasında yamyamlık çok yaygın (en azından esaret altındalarken). Seksten önce ve sonra ”canlı canlı yenmek” gibi bir ihtimal varsa, çiftleşme ritüeli sergilemekte bile çekingen davranabilirsiniz.

Erkeklerin, dişinin görüş alanına girmek için sürekli hareket etmesi gerekmeyebilir. Zıplayan örümceklerin başlarının kenarlarında da gözleri vardır, bu nedenle yan göz görüşleri çok keskin olmasa bile her yönde hareketi görebilirler. Dans, onun dikkatini çekmek için başarılı bir numara olabilir. Dişi, erkekle yüzleşmek için önüne döndüğünde, dizlerini azar azar yükseltebileceği en yüksek noktaya kadar kaldırmaya başlar, artık dişinin kendini gördüğünü biliyordur.

Dişilerin açıkça ilgisiz olmasına gelince, bu durum çiftleşme dansında oldukça normal bir tepkidir. Dansların yaklaşık yüzde 70’inde, dişi zıplayan örümcekler erkeklere bakmadılar. Biyologların bazı teorileri var, ama bunun sebebini kesin olarak bilmiyorlar. Birinci teoriye göre, dişinin karar vermek için sadece bir kaç hızlı bakışa ihtiyacı var. İkinci teori, dişi o kadar uzun süre odaklanamıyorsa erkek dişinin dikkatini çekmek için dans etmeye devam etmeli. Bir başka bakış açısına göre ise, parlak yeşil renk yırtıcıların da dikkatini çeker, onlar da bu örümcekleri görüp her ikisini de yiyebilir, bu durumda erkek dansını yaparken, belki de dişinin bir yandan etrafa göz kulak olması gerekiyordur.

Veya belki de (sadece belki) bu bir testtir. Dişi örümcek arkasını dönerek, eşini sinyallerini yorumlamaya ve uygun şekilde tepki vermeye zorluyor olabilir; böylece onu gerçekten etkilemek isteyenlerle sadece etrafında popolarını sallayan ahmaklar arasında ayrım yapabilir. Vücut dilini doğru bir biçimde yorumlayan erkeklerden daha iyi partner olur. Ya da, biyologların makalede belirttiği gibi, “daha özenli erkekler, daha başarılı iletişim kuran, daha değerli arkadaşlar olabilirler.”