Zürafa boyunlarının zamanla uzama hikayesinde beklenmedik bir gelişme ortaya çıktı.
Kafa vuruşu sadece Pokemon’a veya efsanevi futbolculara özgü bir hareket değil, zürafaların geçmişteki yaşamlarına dönük bir ipucu da aynı zamanda. Geçtiğimiz Perşembe günü Science bülteninde yayımlanan yeni bir makalede, taşılbilimcilerin Kuzey Çin’de kısa boyunlu zürafa fosillerini ortaya çıkardığı bir keşif anlatılıyor. Günümüzdeki zürafaların tarih öncesi hali olan girrafoid isimli bu canlılar, kafataslarıyla birbirlerine sertçe vurmuşa benziyor.
Zürafaların bu çok kısa boyunlu akrabası, Discokeryx xiezhi adını taşıyor. Günümüzde tam erişkinliğe ulaşan zürafalar, 1,8 metreye varan boyunlarıyla hakimiyet kurmak için diğer zürafalara meydan okuyorlar (aşağıdaki videoya bakın). Fakat yeni bulgular, uzun boynun dövüşte daha yeni bir evrim adaptasyonu olabileceğini akla getiriyor.
Pekin’deki Çin Bilimler Akademisinde çalışan Shi-Qi Wang’in öncülük ettiği uluslararası araştırma takımı, fosillerdeki kafatasının ve boyun eklemlerinin benzersiz yapısını analiz etmiş. Bilim insanları, korunan diş minesindeki izotop verilerini de incelemişler. Elde edilen veriler, zürafaların o zamanlar nasıl bir hayatları olduğunu gösteriyor. Araştırmacılar bu kısa boyunlu ataların yaklaşık 16,9 milyon yıl önce, çayırların daha yaygın olduğu Miyosen döneminde yaşadığını tahmin ediyor. Antik girrafoid’ler, zamanlarının çoğunu açık arazilerde gezerek ve muhtemelen yere yakın bitki yapraklarıyla beslenerek geçirmiş.
Minyatür bir zürafa türünün keşfedilmesi yetmezmiş gibi, araştırmacılar erkek Discokeryx xiezhi‘nin kafa ve boynunda da benzersiz bir kemik yapısı bulunduğunu tespit etmişler. Bağlantı yerleri, hayvanın kalın omurgasında ve kafatasının üst kısmında günümüzdeki boğa ve koçlarda görülenlere benzeyen sert bir keratin katmanının bulunduğunu gösteriyor. Hayvanların miğfer biçimindeki kafası, darbelere karşı hazırmış.
Araştırma takımı son olarak bu güçlendirilmiş kafatasının, muhtemelen eş için rekabet eden diğer erkeklere vurmakta kullanılan bir silah olduğuna karar vermiş.
Amerika Doğa Tarihi Müzesinde taşılbilimci olan eş yazar Jin Meng, “Bulgular zürafalarda sadece boynun uzamadığını gösteriyor” diyor New York Times gazetesine. “Discokeryx tamamen farklı bir yöne gitmiş.”
Araştırmanın sonuçları, günümüzdeki zürafaların boyunlarının nasıl uzadığına yönelik de alternatif bir açıklama sağlıyor. En geçerli kuram, boynu uzatan ana etmenin besin rekabeti olduğunu ve zürafalara üst bitki tabakalarındaki yapraklara erişim imkanı sunduğunu söylüyor. Fakat cinsel rekabet, birbirlerine kafa atan ve boyunları biraz daha uzun olan girrafoid’lere üstünlük kazandırmış olabilir. Türün bireyleri dövüşürken boyunlarının daha fazlasını kullandıkça, daha uzun boyunlu nesiller dünyaya gelmiş olabilir ve bunun sonucunda, istemeden de olsa ağaçların tepesindeki besinlere erişecek kadar uzamış olabilirler.
Cape Town Üniversitesi Fitz Patrick Afrika Kuşbilim Enstitüsünde çalışan ve yeni araştırmada yer almayan araştırma görevlisi Robert Simmons, “Şu an için ‘beslenme rekabeti’ hipotezini ‘eşleşme için boyun’ hipotezinden ayırt etmek kolay değil” diyor Live Science sitesine. “Günümüzde gördüğümüz bu muazzam hayvanların evriminde her ikisinin de rol oynamış olması çok muhtemel.”
Yazar: Jocelyn Solis Moreira/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
