50 Milyon Yıllık Bir Balık Sürüsü, Ender Bulunan Bu Fosilde İz Bırakmış

0

DONAVYN COFFEY

Megapikseller: Antik kaya, bu tatlısu türünün nasıl ahenkli bir biçimde davrandığını gösteriyor.

Bu 259 ufak balık, 50 milyon yıl önce canlı canlı toprağa gömülmüş ve şimdi yalnızca tarih öncesi bir “fotoğraf” olarak yaşıyor. Mizumoto vd./Proceedings of the Royal Society B

Bu balık sürüsünü kim kovalıyordu bilinmez; ancak onlardan geriye kalan ve sonsuza kadar yassı bir kireçtaşına oyulmuş olan bu zamansız intikal, antik zamanlardaki sürü oluşumuna kısa bir bakış atmayı sağlıyor.

Günümüzdeki okyanuslarda halen yaygın bir sosyal davranış şekli olan sürü oluşturma, küçük deniz canlılarının yırtıcılara karşı korunmak amacıyla toplu şekilde hareket etmesini kapsıyor. Dikdörtgen halinde yüzen balıklar, yutulmamak için bir araya toplanıyorlar. Bu fosil üzerinde yapılan yeni çalışmanın yazarlarından olan ve Arizona State Üniversitesi’nde çalışan davranış bilimci Nobuaki Mizumoto, “Sürü oluşturmak, doğadaki en etkileyici davranış kalıplarından birisi” diyor.

Bilim insanları, nesli tükenen bu tatlısu balığının (Erismatopterus levatus) diğer arkadaşlarıyla beraber hareket ettiğini şimdiye kadar yalnızca tahmin edebiliyorlardı. Ancak ABD’nin Colorado, Wyoming ve Utah eyaletindeki Yeşil Nehir Oluşumu’ndan çıkarılan bu 50 milyon yıllık fosil, bu balıkların 259 üyesini, yüzü ileriye dönük bir sürü şeklinde gösteriyor.

Fosil, bu Çarşamba günü Proceedings of the Royal Society B bülteninde yayınlanan bir çalışmanın merkezinde yer alıyor. Araştırmacılar, balıkların bıraktığı izleri kullanarak balık sürüsünün dijital bir haritasını oluşturmuşlar ve her balığın, komşularına olan uzaklığını ölçmüşler. Fosilleşmiş olan bu görüntüye hayat vermek için bu haritayı kullanarak, her balığın bir sonraki hareketini tahmin etmek amacıyla 1.000 tane sanal canlandırma yürütmüşler.

Araştırmacılar, antik balıkların sürü oluşturduğunu doğrulamak için, hayvanların baktığı yöne ve birbirlerine olan uzaklıklarına dayanan bir canlandırma yürütmüşler. Mizumoto vd./Proceedings of the Royal Society B

Bu canlandırmaya dayalı olarak araştırmacılar, balıkların rastgele şekilde değil; ortaklaşa biçimde hareket ettiğine karar vermişler. Balıklar, birbirlerine çarpmaktan kaçınmak için en yakındaki komşularını itiyor ve oluşumu sürdürmek içinse daha uzaktaki komşularını çekiyorlarmış.

2 boyutlu bir görüntüden 3 boyutlu sahneler çıkarmanın elbette bazı sınırları var fakat Mizumoto’nun söylediğine göre bu kuramın doğru çıkması, balıkların en az 50 milyon yıldır sürü halinde gezdiği anlamına geliyor. Ayrıca Eosen dönemine ait olan bu türün bu özelliği, bugün sürü oluşturduğunu gördüğümüz balık soylarından bağımsız şekilde evrimleşmiş. Bu durum, sürü taktiğinin yırtıcılara karşı korunmada başarılı olduğunu gösteriyor.

Fotoğrafa benzeyen kalitesiyle, araştırmacıların antik sosyal davranışları keşfetmesine olanak sağlayan fosil, nadir ve kullanışlı bir bulgu niteliği taşıyor. Yazarlar tezlerinde, daha önce, soyu tükenmiş hayvanların sosyal etkileşimine yönelik “hiçbir fosil kaydı olmadığının” düşünüldüğünü belirtiyorlar.

Yüzen bir grup balığın bu şekilde yakalanıp kireçtaşına basılması için, fosilleşme sürecinin son derece hızlı gerçekleşmiş olması gerekiyor. Yazarlar, bir kum tepeciğinin çökerek, sığ sularda yüzen bu balık sürüsünün üzerine düştüğünü ve bu anı yakalayıp, balıkların düzenini koruduğunu varsayıyorlar. Ancak balıkların gerçek ölüm sebebi, gelecekte yapılacak araştırmalarda ortaya çıkana kadar bir sır olarak kalacak.

 

 

 

 

 

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz