CARLY CASSELLA
Elektronik sigaralar, on yıldan uzun bir süredir; sigara içmeye karşı güvenli bir alternatif olarak satılıyordu. Fakat bu durum, e-sigara tüttürmenin zararsız olduğu anlamına gelmiyor.
Geçtiğimiz yıllarda, elektronik sigara kullanımına ve bunun sağlığımızı bozma potansiyeline yönelik ortaya çıkan endişelerin sayısı giderek artmıştı. Normal sigaralar, şu an Birleşik Devletler’de görülen kalp damar hastalıklarının önde gelen sebeplerinden biri. Yapılan yeni bir çalışma ise; e-sigaraların etkisinin, akciğerin ötesine uzanabileceğini öne sürüyor.
Pensilvanya Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, yalnızca bir üflemeden sonra; hiçbir nikotin mevcut olmasa bile, vücudun kan damarları ve kan dolaşımında doğrudan doğruya bir değişim meydana geldiğini bulmuşlar.
Radyolog Alessandra Caporale şöyle söylüyor: “E-sigaralar zararsız olarak tanıtılmıştı ve pek çok e-sigara kullanıcısı, sadece su buharı soluduklarına ikna olmuş durumda”
“Fakat sıvı bazda yer alan çözücü maddeler, aromalar ve katkı maddeleri; buharlaşma işleminden sonra solunum yollarında ve kan damarlarında birden çok hasar meydana getiriyor.”
E-sigaralar esasen; sıvı bir bazı, akciğerlerinize kolaylıkla çekilebilen bir ayrosole dönüştürerek çalışıyor. Bu sıvı, genelde propilen glikol, gliserin, nikotin, su, çeşitli aroma ve koruyucuların bazı bileşimlerini içeriyor.
Caporale ve meslektaşları, yalnızca e-sigara sıvısının sağlık üzerindeki etkilerini araştırmak amacıyla; yaşları 19 ile 33 arasında değişen 31 yetişkini incelemiş. Bu yetişkinlerin hiç sigara içme geçmişi veya bariz bir kalp damar, solunum veya sinir damar sorunu yokmuş.
Bu katılımcıların her birine, içinde hiç nikotin bulunmayan fakat sadece su ile propilen glikol veya gliserin karışımı içeren kartuşa sahip bir e-sigara verilmiş. Katılımcılardan daha sonra, üç saniye süreyle 16 defa üflemeleri söylenmiş. Deneklerin kan damarları, bir MRI makinesi kullanılarak öncesinde ve sonrasında incelenmiş.
Bacak, kalp ve beyindeki üç atardamara odaklanan araştırmacılar, her bir damarda yüzde 30’dan fazlalık bir büzülme noksanlığı fark etmişler. Deneklerin kan damarları, e-sigara öncesine göre ortalamada yüzde 34 daha az genişlemiş.
Bacağı kelepçeleyen ve daha sonra çözen araştırmacılar, e-sigara sonrasında kan akışının yüzde 25 daha yavaş hızlandığını da fark etmişler. Zirve noktasındaki kan akışı ise yüzde 17.5 düşmüş. Aynı zamanda, bu damarlardaki oksijen seviyeleri de yüzde 20 oranında düşüş göstermiş.
Radyolog Felix Wehrli, Wired dergisine şöyle söylüyor: “Bir etki olmasını bekliyorduk fakat etkinin bu kadar büyük olacağını hiç düşünmemiştik. Bu öylesine küçük bir değişim değil; önemli bir etki.”
Buradaki örnek boyutunun ufak olduğunu belirtmekte fayda var. Fakat elde edilen bulgular, e-sigara içmenin; kan damarlarımızın iç astarlarına zarar veriyor olabileceğini öne sürüyor (bu durum endotelyum olarak biliniyor).
Endotelyal hasarın, atardamarlarımızdaki plak birikimini başlatan önemli olaylardan biri olduğu düşünülüyor. Bu damar iltihabı kısa ömürlü ve geri döndürülebilir olmuş olsa da, daha sinsi şeylerin iş başında olduğunu akla getiriyor. Üstelik bunun nikotinle alakası da yok.
“Yaygın inanışa göre, zehirli olan şey nikotin. Fakat tehlikelerin, nikotinden bağımsız şekilde mevcut olduğunu bulduk” diyor Wehrli.
“Açıkça görüldüğü üzere; eğer sadece bir kerelik e-sigara kullanımından sonra bir etki oluşuyorsa, o zaman yıllar boyunca düzenli şekilde e-sigara kullandıktan sonra ne tür kalıcı bir hasarın meydana gelebileceğini hayal edebilirsiniz.”
E-sigara sıvısındaki içerikler, yemek için güvenli olabilseler de; ısıtıldıkları zaman zehirli maddelere dönüşme ihtimalleri var. Bu zehirler bir kez solunduğunda, kan akışına sızabilir ve potansiyel olarak damar iltihabına veya oksidatif strese yol açabilirler.
E-sigaraların sadece yaklaşık 15 yıldır mevcut olduğu düşünüldüğünde; uzun vadeli etkilerin neler olduğunu söylemek şu an mümkün değil fakat, kısa vadeli etkiler bile daha yeni keşfedildi.
2017 yılında fareler üzerinde yapılan bir çalışmada, sadece beş dakika e-sigara içmenin, kan damarlarına zarar verebildiği ve damar sertliği ile darlığına sebep olabildiği bulunmuş. Araştırmacılar bundan bir yıl sonra, e-sigara içenlerin kan damarlarında endoteliyal hücre işlevi kaybı olduğunu fark etmişler. Aslında araştırmacıların bulmuş olduğu bu zararlı etkiler, tütün sigaraları içmeye benziyormuş.
Birleşik Devletler’de bu hafta itibariyle 150’den fazla kişi, e-sigara kullanımına bağlı olarak ciddi ve muhtemelen tehlikeli bir akciğer hasarı sebebiyle hastalandı. Bu hastaların bazıları o kadar kötü solunum yetmezliği çekiyordu ki, yoğun bakıma gönderilip solunum cihazına bağlandılar.
ABD Hastalık Kontrol ve Enfeksiyon Merkezi, şu an olayın sebebine yönelik bir soruşturma başlatmış durumda.
Bu araştırmada yer almayan ve Boston Üniversitesi’nde sağlık bilimci olan Michael Siegel, Live Science sitesine konuşarak; bu yeni çalışmanın, e-sigaraların kan damarlarında bazı işlev bozukluklarına sebep oluyor göründüğünü doğruladığını ancak bu etkilerin kısa ömürlü olduğunun anlaşıldığını söylüyor.
“E-sigara içmenin, geri döndürülemez bir kan damarı hasarı tehlikesi sergileyip sergilemediğine karar verilmesi için daha fazla araştırmanın yapılması gerekecek” diyor.
Bulgular, Radiology bülteninde yayınlandı.
ScienceAlert
Sigaralarını satamadılar. Kayıpları çok fazla.. bu yüzden sürekli yay>nlatıyorlar. Herşey amerikan olmalı.. onlar böyle istiyor fikri bitiyor
Elektronik sigaranın belirli oranda zararlı olduğu bir gerçek ama neyle kıyasladığınıza bağlı? Sigara mı E-Sigara mı ? Tabiki e-sigara Ama E-sigara mı Temiz hava mı tabikş temiz hava ve hiç kullanmamak.