PETER DOCKRILL
Wi-Fi, 6’ya girdi. Yaş bakımından değil (Wi-Fi bundan daha yaşlı); sürüm numarası bakımından: Wifi 6, bu hafta resmî olarak çıktı.
Bu sizin için ne anlama geliyor? Valla, eğer bizim gibiyseniz (yani internette çok zaman geçiriyorsanız), bu aslında büyük bir haber; çünkü bu yeni nesil Wi-Fi, bugün kullandığımız kablosuz teknolojisinden daha hızlı, daha güçlü ve daha iyi olmayı vadediyor.
İlk önce biraz arkaplan bilgisi verelim çünkü muhtemelen çoğumuz diğer Wi-Fi sürümlerini hiç duymadı. Peki Wi-Fi 6 nereden geldi?
Teknolojik anlamda Wi-Fi, IEEE 802.11 standartlarına dayalı olan bir kablosuz ağ protokolü dizisini tanımlamada kullanılan isim. Bu standartlar, yirmi yıldan uzun süredir çeşitli biçimlerde mevcuttu ve kökenleri, aslında ta 1980’lere kadar gidiyor.
Bu süre zarfında, daha yeni resmiyet kazanan Wi-Fi 6’ya kadar yaklaşık 15 evrimsel yineleme gerçekleşti. Ancak yapılan bu geliştirmelerin çoğu, artımlı nitelik taşıyan adımlardı.
Bununla beraber Wi-Fi 6 (diğer adıyla IEEE 802.11ax), artımlı bir gelişmeden daha fazlası.
802.11ax, en önemli selefleri gibi (802.11b, 802.11a, 802.11g, 802.11n ve 802.11ac) teknoloji açısından nesilsel bir dönüm noktasını temsil ediyor: Cihaz üreticileri, önümüzdeki yıllarda yeni akıllı telefonlarda, tabletlerde, bilgisayarlarda, ‘akıllı ev’ cihazlarında ve tabii ki kablosuz yönlendiricilerde bu yeni standardı destekleyecek.
Eğer bir süredir Wi-Fi kullanıyordu iseniz, IEEE 802.11 teknolojisinin bazı önceki nesillerini hatırlıyor olabilirsiniz; bugün çoğumuzun kullandığı 802.11ac standardından önce gelmiş olan 802.11g ve 802.11n gibi mesela.
Bu Wi-Fi sürümleri ne zaman yükselse, bağlantı hızları ve sinyal gücü gibi şeylerde önemli bir yükselme görüyoruz; ayrıca başka yeni kablosuz özellikleri de ortaya çıkıyor.
Örneğin, bundan önce gerçekleşen son büyük sıçrama (802.11n’den 802.11ac’ye), bazı kişiler için büyük değişim getirmiş ve bu kişiler evlerinde ilk kez güçlü şekilde sinyal almışlardı.
Benzer şekilde, 802.11g’den 802.11n’ye geçişte verim yönünden meydana gelen iyileşmeler hemen fark ediliyordu ve bağlantı hızlarında belirgin bir artış görülmüştü.
Bu çeşitli 802.11 standartlarının isimlerini söylemek her zaman bir parça zor olduğundan, Wi-Fi Birliği* geçen yıl yeni bir isimlendirme yapısını duyurmuştu. (* Wi-Fi teknolojisini denetleyen ve onaylayan ticaret örgütü)
Bundan sonra; önceki standart olan 802.11n, Wi-Fi 4 olarak bilinecek; mevcut standart olan 802.11ac, Wi-Fi 5 olarak adlandırılacak; ve yeni nesil standart olup yeni resmiyet kazanan 802.11ax ise Wi-Fi 6 olacak.
Peki teknolojik bir açıdan Wi-Fi 6’yı bu kadar özel yapan şey ne? Alışıldığı üzere; Wi-Fi 5’ten Wi-Fi 6’ya geçmek, veri hızlarında önemli bir artış kazanmanızı sağlayacak. Kuramsal indirme hızı, Wi-Fi 5’in 6.9 Gbps (saniye başına gigabit) hızıyla karşılaştırıldığında 9.6 Gbps’ye kadar çıkacak.
Tabi bunlar, gerçek hayatta kullanırken asla göremeyeceğiniz kuramsal azami hızlar; fakat yine de, 802.11ax’in hız kazanımları kolay şekilde fark edilir olmalı.
Görmeyi bekleyebileceğimiz başka bir şey ise, Wi-Fi 6’nın daha fazla cihaz için nasıl kapasite sunacağı. Dikey frekans bölmeli çoklu erişim (OFDMA) ve çok kullanıcılı çoklu giriş çoklu çıkışın (MU-MIMO) dahil olduğu teknolojiler, bu standardın tek bir ağ üzerinde dört kata kadar daha fazla cihaza kablosuz bağlantı sağlamasında yardımcı oluyor.
Tüm bunlar kulağa güzel geliyor fakat bu teknoloji ne zaman kullanılabilir olacak? Ürün imalatçılarının bu hafta itibariyle resmî olarak Wi-Fi 6 ruhsatı alabilmesiyle beraber, çok uzun süre beklememize gerek kalmayacak.
Samsung Galaxy Note 10 ve Apple iPhone 11 gibi yeni ve eli kulağında cihazlar Wi-Fi 6’yı destekliyor. Bunun yanısıra, yakında çıkacak olan Google Pixel 4 ile birlikte yeni dizüstü bilgisayarlar, tabletler, USB adaptörler ve yakın gelecekte çıkacak diğer cihazlar da bu teknolojiyi destekleyecek.
Fakat Wi-Fi 6’nın faydalarından yararlanmak için, 802.11ax destekleyen bir Wi-Fi yönlendiriciye de ihtiyacınız olacak. Wi-Fi 6, yakın zaman sonra ekonomik modeller hariç tümünde standart teknoloji haline gelecek (sonunda ekonomik modellerde de olacak).
Aslında bu durum, 802.11ax’in faydaları geniş şekilde kullanılabilir olana ve çoğumuz bundan faydalanana kadar aylar veya yıllar geçeceği anlamına geliyor; tabi cihazlarınızı, bir sonraki sefer bu yeni standardı destekleyen cihazlara ne zaman yükselteceğinize bağlı.
Bunu yaptığınız zaman, internetiniz fark edilir ölçüde hızlanabilir (yani, evinizin internet bağlantı sınırlarına dayalı olarak) ve eviniz ya da apartmanınızda daha fazla cihazı daha güvenilir şekilde çalıştırmak kolaylaşabilir.
Tüm bunlar, gelecekte göreceğimiz iyi haberler fakat iş burada bitmiyor.
İster inanın ister inanmayın; Wi-Fi 7 şimdiden hazırlanıyor ve 2024 civarında çıkması bekleniyor. O zaman… işler çok daha ilginç hale gelecek.
ScienceAlert
