Ağrı kesici şirketlerinin kafası bu aralar biraz karışık. Çünkü son 25 yılda, ilaçlarının etkisi neredeyse hiç değişmedi. Üstüne bir de plasebo etkisinin yıllar geçtikçe güçlendiğini öğrendiler. 1996 yılında ağrı kesiciler plasebo etkisinden %27 oranda daha başarılı ike 2013 yılında bu oran %9’a kadar geriledi. Yani sonuç olarak ilaçlar artık klinik olarak başarılı değil. Zaten yapılan testlerde, ilaçların %90ı son deneyi geçemiyor.
Asıl soru, neden? Neden plasebo etkisi güç kazanıyor? Bu konu üzerinde çalışma yürüten bilim insanlarının bazı fikirleri var. Bir fikre göre ilaç firmaları abartılı reklamlar ile tüketicilerin ilaçlar hakkındaki beklentilerini yükseltiyorlar. Durum böyle olunca da klinik deneylere katılanlar plasebo etkisini güçlendiriyor. Plasebonun ABD’de Avrupa’ya göre daha güçlü olması, bu durumu açıklayabiliyor. Çünkü Avrupa’daki reklamlar bu derece büyük değil. Yine de ABD ve Avrupa arasındaki fark henüz tamamen çözülemedi.
Ancak asıl konu, ilaçların plasebo etkisinde daha güçlü olması gerektiği. Plasebo etkisinin güç arttırması, başarılı ilaçların üretilmesini zorlaştırsa da, belki de düşündüğümüz kadar kötü bir durum değildir. Örneğin, ilacı kullananlar daha düşük dozlar kullanarak, plasebo etkisi sayesinde ağrılarını giderebilirler. Buradaki tek sorun, psikolojik bir etki olduğu için bunun ölçülemeyecek olması. Elbette ilaç firmalarının, yeni ürünlerini markete sunabilmek için klinik deneyleri geçecek yeni yollar üretmeleri gerekiyor.
