Mavi meyvelerin bu kadar nadir olmasının bir sebebi var: Meyveleri mavi hale getiren pigment bileşenleri, doğada nispeten olağandışı. Fakat Avrupa’da popüler bir peyzaj bitkisi olan Viburnum tinus‘un metalik mavi renkli meyveleri, renklerini farklı bir yoldan kazanıyor. Bu meyveler sadece pigmentlere dayanmak yerine, yapısal renk kullanarak mavi ışığı yansıtıyor. Bu tür bir şey, bitkilerde nadir olarak görülüyor. Çalışmalarını dün Current Biology‘de sunan araştırmacılar, bu bitkilerin dikkat çekici mavi renklerini kazanmak için hücre duvarlarında lipidlerden meydana gelen nanoyapılar kullandıklarını göstermiş. Daha önce bilinmeyen bu yapısal renk mekanizması, kuşlara meyvelerin besleyici yağlarla dolu olduğunu söyleyen bir sinyal de gönderiyor olabilir. Bitki, Türkçede tüylü kartopu, kartopu veya kış kartopu adıyla biliniyor.
Çalışmanın eş baş yazarı ve Colorado-Boulder Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmacı olan Miranda Sinnott-Armstrong şöyle aktarıyor: “Yapısal renk, özellikle kuşlarda, böceklerde ve kelebeklerde olmak üzere hayvanlarda çok yaygın bir özellik. Fakat şimdiye kadar sadece bir avuç dolusu bitki türünde yapısal renkli meyve olduğu bulundu. Yani V. tinus, yapısal renk konusunda tamamen yeni bir mekanizma göstermeye ek olarak; aynı zamanda bilinen az sayıda yapısal renkli meyveden de bir tanesi.”
Çalışmanın kıdemli yazarı ve Cambridge Üniversitesinde fiziksel kimyacı olan Silvia Vignolini, araştırma takımının, meyvelerin yapısını elektron mikroskobu kullanarak inceleme fırsatı yakaladıklarını söylüyor: “Görüntüler gelmeden önce, tüm gördüğümüz şey bu küçük yuvarlaklardı. Bu küçük yuvarlakların lipid olduğunu öğrendiğimizde çok heyecanlandık.”
