Utah’da gerçekleştirilen Amerika Sismoloji Derneği yıllık toplantısında biliminsanları, 2011 yılında Viriginia’da gerçekleşen 5,8 büyüklüğündeki depremden 4 gün sonra oluşan İrene kasırgasının, bu depremden sonra olan artçı sarsıntıları tetiklemiş olabileceğini bildirdiler. “Normalde artçı sarsıntılar zamanla azalır” diyor araştırmayı yürüten ekibin başında bulunan Zhigang Peng, “Fakat depremden sonra İrene’in de geçmesiyle artçı sarsıntılarda kesin bir artış var.”Peng: “Bilim insanları ilk olarak bu olağan dışı şablonu fark etmediler çünkü artçılar son derece küçüktü ve kasırgalar çok fazla sismik gürültü oluşturabiliyorlar. Ve siz bu gürültülerle karışmış durumda olan artçı sarsıntıları tespit etmek için özel şablon tanıma teknikleri kullanmalısınız” diyor.
Peng’in ekip arkadaşları, ana depremden sonraki sismik kayıtları incelemek için daha önce kullanılandan 10 kat daha duyarlı olan algılama teknikleri kullandı ve yaklaşık 700 artçı sarsıntı tespit edildi.
Daha sonra Peng ve Georgia Tech mezunu Xiaofeng Meng, fırtınanın Doğu kıyısına hareketiyle oluşan alçak basıncın fayların hareketine olanak sağlayacak kadar basınç kuvvetini azalttığı yolundaki tahminlerini test etmek için artçı sarsıntı zamanlamalarını atmosferik basınç değerleriyle karşılaştırdılar. Meng, bu etkinin Virginia depremindeki gibi bindirme faylarında özellikle daha güçlü olacağını belirtti. Bu tip faylarda, iki yerkabuğu bloğu birbirine itilir ve bir kabuk diğerinin üzerine biner.
Fakat araştırmacılar, barometrik basıncın en düşük olduğu anda artçı sarsıntı oranında büyük bir artış kaydedemedi.
“Bu, atmosfer basıncının düşüşünün kasırgaların artçı sarsıntıları tetiklemesinin sebebi olmadığını gösteriyor, fakat fırtına sırasında artçıların oranın arttığı kesindir” diyor Peng.
Bu araştırmacılar sismik aktivite ve kasırga arasındaki ilişkiyi çözmeye çalışan ilk grup değil. Daha önce Tayvan’da ki tropikal siklonlardan sonraki 3 yıl içerisinde gerçekleşen büyük depremler arasında bir ilişki tespit eden kişi Miami Üniversitesinden bir sismolog, Shimon Wdowinski. Wdowinski büyük fırtınalar sonucu oluşan erozyon, heyelan gibi olayların sonucu deprem üretecek fayların tetiklenebileceğini düşünüyor.
Bu çalışmalar devam etmekte. Bu konu hakkında konuşan Virginia Politeknik Enstitüsü ve Blacksburg Devlet Üniversitesi’nden sismolog Martin Chapman artçıların kasırga tarafından tetiklendiğini söylemek için erken olduğunu söylüyor. Gelgit ve daha birçok etkenin artçıları oluşturabileceğini belirten Chapman, Peng ve ekibinin diğer faktörlerle kasırga faktörünün karşılaştırması gerektiğini söylüyor.
Peng’de Chapman’a katılıyor, Peng “Hali hazırda yürütülen tek hedefli bir çalışma var, ilerleyen zamanlarda çalışmalarımızı diğer faktörlere de yönlendirmemiz gerekiyor” diyor.
