Çitalar hızlı olabilir ancak bunun sebebi, büyük olmaları.
Dünya üzerindeki en hızlı hayvan hangisi? Bu sorunun cevabı, hızlılığı nasıl tanımladığınıza bağlı. Kilometre/saat şeklinde basit bir cevap verirsek, lider tablosuna çitalar gibi klasik dev hayvanlar egemen oluyor. Fakat hızı, bir hayvanın vücut uzunluğunun saniye başına aldığı mesafe şeklinde ölçtüğümüzde; bu hızlı kediler bir miktar rekabetle karşı karşıya kalıyor. Bu oranların yarışı, tüm alemlerdeki yarışmacıların altın için mücadele etmesini sağlıyor. İşte karşınızda, en yüksek hızlara ulaşan bazı canlılar ve bu hızlara ulaşma yöntemleri…
Adi kalamar
Jet itişi
Bu kafadanbacaklı, okyanusta adeta dokunaçlı bir jet gibi gidiyor. 20 santimetre uzunluğundaki koni biçimli vücudunda bulunan bir odaya su çekerek, sonrasında kaslarını geriyor ve bu sıvıyı kafasının yakınında yer alan huni biçimindeki dar bir organdan itiyor. Tek yönde gerçekleşen bu akış, yetişkin kalamarın jelatinimsi formunu saniyede 10 vücut uzunluğu kadar ters yöne itiyor.
Çita
Hızlı omurgalar
Hızlarıyla ünlü olan bu benekli kedilerin esnek omurgaları, uzuvlarının geniş bir aralıkta hareket etmesini sağlıyor. Uzun adımların en yüksek seviyeye çıkmasını sağlayan bu esneme, sıfırdan 100 km/s’ye üç saniyede hızlanmayı mümkün kılıyor. Hızlı kasılan liflerin (kuvvetli bir kas tipi) yoğun bulunduğu bacaklar, hızı 113 km/s’ye varan atılımlar yapmaya olanak tanıyor. Fakat vücut boyutu hesaba katıldığında, çitalar geriye düşüyor: Saniyede 23 vücut uzunluğu katediyorlar.
Sinek kuşu
Aşk için dal
Sinek kuşları kanatlarını sekiz biçiminde çırpıyor ve bunu o kadar hızlı yapıyorlar ki, insanlar baktıkları zaman sadece bulanık bir görüntü görüyor. 10 santimetre uzunluğundaki erkek Anna sinekkuşları, dişileri etkilemek için vücut boyutlarına kıyasla diğer tüm omurgalılardan (savaş uçağı pilotları dahil) daha fazla hızlanıyor. Büyük boyutlu göğüs kasları sayesinde talipler, geleneksel kur dalışlarında saniyede 385 vücut uzunluğu katediyor.
Kopepod
Görkemli bacaklar
Suyun olduğu yerde, sakince yüzen kopepodlar da vardır. 1 milimetre uzunluğundaki torpido biçimli bu kabuklu hayvanlar, saniyede 500 vücut uzunluğuna kadar çıkabilir. Bir kısmı yüzmeyi sağlayan titreşen kürekler ve bir kısmı da zıplamayı sağlayan güçlü bacaklardan oluşan iki tip uzuv, canlının 50 santimetreden uzağa sıçramasını sağlıyor; bir balığın ağzından kurtulmak için mükemmel bir hız.
Yazar: Jillian Mock/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
