Naylon pişirme torbaları ve plastik astarlı karton bardaklar, günlük hayatta birçok insanın bel bağladığı kolay çözümler olabilir fakat altı gün önce Environmental Science & Technology bülteninde yayımlanan yeni çalışmaya göre bu ürünler, henüz yeterince değerlendirilmemiş birer nanoparçacık kaynağı. Araştırmacılar bu nesnelerde yer alan plastiğin, temas ettiği her litre suya nanometre boyutunda trilyonlarca parçacık yaydığını aktarıyor. Tespit edilen miktar kulağa çok fazla gibi gelebilir fakat araştırma takımı, bu seviyelerin mltüketim için belirlenen yasal sınırların altında bulunduğunu aktarıyor.
Gıdada kullanıma uygun plastikler, insanların her gün tükettiği çeşitli yiyecek ve içeceklerle temas ediyor. Örneğin naylon pişirme torbaları, yiyeceklerin fırında nemli tutulmasına yardımcı olup fırınların temizliğini daha kolay hale getiriyor. Benzer şekilde plastik astarlı kağıt bardaklar da sıvıların sıcak tutulması ve sızdırmayı önlemek üzere tasarlanmış. Yapılan önceki çalışmalar, polipropilen bebek biberonları ve polietilen tereftalat çay poşetleri de dahil olmak üzere bazı plastik malzemelerden, sıcak sıvılara mikroskobik ve nano ölçekli parçacıklar geçtiğini göstermiş. Fakat bu parçacıkların sindirilmesinin sağlık açısından ne gibi sonuçlar doğurduğu belli değil. Bu yüzden Christopher Zangmeister ve meslektaşları, gıdada kullanılan plastik filmlerin de ufak plastik parçacık kaynağı olup olmadığını görmeye karar vermişler.
Araştırmacılar, sıcak veya oda sıcaklığındaki suyu farklı perakendecilerden alınan naylon fırın torbaları ile düşük yoğunluklu polietilen astarlı karton bardaklara dökmüşler. Fırını bir saat boyunca sıcak tutan bilim insanları, her torbada bir litre suya 35 trilyon plastik nanoparçacığın sızdığını keşfetmiş. Sıcak su 350 ml’lik bardaklarda 20 dakika tutulduğunda, litre başına 5,1 trilyon plastik nanoparçacık sızdığı görülmüş. Nano boyutlu parçacıklar, oda sıcaklığındaki suya her iki maddeden de çok daha düşük miktarda sızmış. Son olarak araştırmacılar, bir insanın vücudundaki her yedi hücreye bir nanoplastik parçacık düşmesi için plastik astarlı bardaktan 13 bardak sıcak su ve pişirme poşetinden de yarım litre su içmesi gerektiğini hesaplamışlar. Fakat bilim insanları, gıdada kullanılan plastiklerden hem oda sıcaklığındaki suya hem de sıcak suya geçen parçacık miktarının, ABD Gıda ve İlaç Dairesi sınırlarına göre insanların tüketimi için güvenli kabul edilen seviyenin halen çok altında bulunduğunu da belirtiyor.
Makalenin yazarlarına ABD Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü fon sağlamış.
Kaynak: Amerikan Kimya Derneği. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
