Ebola, zika ve hatta bildiğimiz gribe bile meydan okuyabilecek, her çeşit virüse karşı bir tedavi bulmak kolay bir iş değil. Virüslerin her birinin bir diğerinden çok farklı olmaları bir yana, aynı suşa (soya) ait bir virüs bile mutasyona uğrayıp değişebiliyor (Doktorların her yıl farklı bir grip aşısını piyasaya sürmeleri de bu sebeptendir). Buna rağmen IBM (Uluslararası İş krıkineleri) ve Singapur’daki Biyomühendislik ve Nanoteknoloji Enstitüsü bütün virüslerin ortak özelliklerini anlamak için araştırma yaptılar. Bu araştırmanın sonucunda farklı türdeki virüsleri tedavi edebilme imkânı sağlayan ve bizlere bulaşmasını önleyen bir “makro molekül” ürettiler. Bu çalışma bir süre önce Macromolecules dergisinde yayımlandı.
Araştırma sürecinde virüslerin RNA ve DNA’larını incelemek kilit nokta olarak görülse de, RNA ve DNA’lar hem her virüse göre değişiklik gösterdiğinden, hem de incelenmesi çok zor olduğundan tercih edilmedi. Bunun yerine, virüslerin dış yüzeyinde yer alan glikoproteinler hedef alındı. Glikoproteinler vücuttaki hücrelere tutunarakvirüslerin hücrelere saldırmasına ve hasta olmamıza sebep olurlar. Bu bilginin ışığında, araştırmacılar küçük alt birimlerden oluşan tek, büyük bir molekül; yani bir makro molekül yarattılar. Bu makro molekül, virüslerle savaşabilmek için çok önemli etmenler barındırıyor.
Bunlardan ilki, sahip olduğu elektriksel yükü sayesinde virüsleri kendine çekebiliyor olması. Makro molekül kendisine yakın virüslere yapışarak virüslerin hareket etmesini engelliyor ve sağlıklı hücrelere saldırmasını durduruyor. Sonrasında ise asitlik seviyelerini etkisiz hale getirerek çoğalmalarını zorlaştırıyor. Sahip olduğu diğer bir etmen de makro molekülün mannoz denilen bir şeker barındırması. Bu şeker, bağışıklığı olan sağlıklı hücrelere tutunuyor ve virüsleri daha kolay yok etmek için sağlıklı hücreleri virüslere yaklaştırıyor.
Araştırmacılar bu tedaviyi laboratuar ortamında, aralarında ebola ve dang hummasının da bulunduğu bazı virüsler üzerinde denediler ve tahmin ettikleri kadar da iyi bir sonuç aldılar. Yayımladıkları makaleye göre makro moleküller virüs yüzeylerindeki glikoproteinlere yapıştılar ve virüslerin sayısını azaltmayı başardılar. Üstelik içeriğindeki mannoz sayesinde virüsün sağlıklı hücrelere yayılması da önlendi.
Bütün bunlar umut verici olmasına rağmen, tedavinin amacına yönelik bir dezenfektan olarak kullanılması ya da olası bir ilaç haline getirilmesi için oldukça zaman var. Yine de virüslerin ortak özelliklerinin keşfedilerek geniş çaplı bir antiviral tedavi yaratılmasıyla önemli bir adım atıldı.
