Petrol yalnızca arabaları, kamyonları, otobüsleri çalıştırmakta kullanılmıyor. Gün içinde kullandığımız eşyaların çoğu da, plastikten ilaçlara kadar, şöyle ya da böyle petrol ürünlerini içeriyor. Ama petrol yenilenemeyen bir kaynak ve gelecekte de yokluğunun çekileceği bilinen bir gerçek. Bu yüzden de petrol ürünleri için farklı yöntemler aranıyor.
Energy and Environmental Science dergisinin yayınladığı yeni bir araştırma, orman atıklarının petrol ihtiyacına cevap olabileceğini gösteriyor.
İsviçre ve İsveç’teki araştırmacılar, süksinik asidin bitkisel ürünler ve bakterilerin reaksiyonları sonucu elde edilebilmesi üzerine pek çok çalışma yaptı. Bu asit şu anda petrolden üretiliyor ve günlük hayatta kullandığımız vitamin, parfüm, yiyecekler gibi birçok üründe bulunuyor.
Çalışmalar sonucunda araştırmacılar süksinik asidi, şeker pancarındaki glikozu ve ağaçtaki selülozu kullanmak gibi birden fazla yolla elde etmeyi başardı.
Gerçi ağaçların kullanıldığı yöntem selülozu glikoza çevirmeyi gerektiren bir aşama barındırıyor. Yine de, bilim adamlarının bulgularına göre bu yöntemin kullanılması maliyet, çevreye olan etkisi ve güvenlik gibi konular bakımından diğer yöntemle kıyaslandığında önemli bir farklılık içermiyor.
Farklı ağaç temelli yöntemlerin, bugün kullandığımız petrol temelli yöntemlerle kıyaslandığı, sonraki bir araştırmaya göre ise ağaç temelli yöntemlerin daha ucuz olabileceği ve doğaya daha az zarar verebileceği bulundu. Bir tür koli basili bakterisinin kullanıldığı yöntem, süksinik asitin petrolün kullanıldığı yöntemden yüzde yirmi daha ucuza mal edilmesini sağladı. Bir başka koli basili türünün kullanıldığı yöntemde ise doğaya olan etki yüzde 28 oranında azaltıldı.
Araştırmacılar süreçlerin doğaya etkisini hesaplarken, hem ürünlerin üretilmesinde gerekli olan enerjiyi, hem de altyapının kurulması ya da atıkların idare edilmesi gibi dolaylı yoldan enerji gerektiren durumları da hesaba kattılar.
Araştırmacıların işaret ettiği gibi, orman atıklarından kimyasal üretilmesini sağlayan bu alternatif sistemin besin piyasasını olumsuz yönde etkilemesi de söz konusu değil. Kâğıt endüstrisinin geri dönüştürülemeyen atıklarının selüloz kaynağı olarak kullanılması mümkün.
Şerif Kaya Çınar
