Avrupa Uzay Ajansı’nın Planck uydusunu gözlemleyen bilim insanları, ilk yıldızların tahmin edilenden daha sonra doğup şekillendiğini keşfederek, evrenin ilk günlerinin biraz daha yakın olduğunu fark ettiler.
Kozmik mikrodalga arka plan ışımasındaki düzensiz değişimler (Big Bang’ten sonra her şeyin tekrar oluşmasının ardından geriye kalan radyasyon) tüm evrenimizin tarihi ve bileşimi hakkındaki verinin ortaya çıkması sağlıyordu ama ilk yıldızların oluştuğu, ‘Reiyonize Çağı’ olarak anılan dönem uzun zamandır tartışma konusuydu.
2003’te yapılan ilk tahminler, ilk yıldızların evrenin başlangıcından sadece birkaç yüz milyon yıl kadar sonra doğduklarını öneriyordu. Bunu takip eden çalışmalarda da önce 450 milyon yıl, sonra da 550 milyon yıl olarak varsaydılar. Son gelişmeler ise, ilk yıldızın doğumunu zaman çizgisinde biraz daha aşağıya kaydırarak, reiyonize yarı ömrünün 700 milyon yıl civarında olduğunu gösterdi. Uydunun bu keşfi yapan yüksek frekans araçları, bu tür veriler için en duyarlı olanlar.
Bu yeniçağda, evrenin en eski yıldızları günümüz teknolojisiyle tespit edilebilir. Uzayın derinliklerine uzunca bakan NASA/ESA Hubble Uzay Teleskopu belki çoktan en eski yıldızları gözetlemiştir bile.
Niyazi Tanyıldız
