Geçtiğimiz üç hafta boyunca dış mekan kıyafetleri üreticisi The North Face ile malzeme üreticisi Spiber, ortak üretimleri olan altın renkli parkayı Japon’ya da tanıttılar. “Moon Parka” isimli bu prototip bir ilk olma özelliğini taşıyor: Dışı sentetik örümcek ağından iplik haline getirilmiş bir palto.
Hafif, esnek, gergin ve çelikten daha güçlü yapısıyla örümcek ağı, uzun zamandır kurşun geçirmez yelekler, yara pansuman malzemeleri ve arama materyalleri gibi şeyler için kullanılmaya çalışılıyor. Ancak örümcekler, çok nadir durumlar dışında, endüstriyel hasat için kullanılamıyor zira bir araya getirildiklerinde birbirlerini yiyorlar.
Son on yıldır birçok şirket örümcek ağı üretmeye çalıştılar ancak çoğu finansal açıdan başarılı olamadı. Bu şirketlerin en tanınmış olanlarından “örümcek keçiler”in biyomühendisi Nexia, 2009’da faaliyetlerine son verdi.
Genetikleri değiştirilmiş mikropları örümcek ağı üretiminde kullanan yeni bir grup şirket ortaya çıktı. Bu şirketler mikropları, çevreyi kirleten tekstil sektörünün sürdürülebilirliği için kilit aktör olarak görüyorlardı.
Bir örümcek ağı girişimi olan Bolt Threads’in pazarlama birimi başkanı Sue Levin bu konu hakkında şunları ifade ediyor: “Tekstil endüstrisi dünya üzerindeki en kirli endüstri. Bu sanayi kolunda her şey zehirli kimyasallara bağlı durumda. Bu yüzden örümcek ağı, temiz bir başlangıç noktası.”
Japon menşeli firma Spiber, Moon Parka için kullandıkları Qmonos (Örümcek ağının Japoncası) materyalini elde edebilmek için mikroplara 656 farklı örümcek ipeği geni varyasyonunu biyomühendislik ile eklediklerini söylüyorlar. Şirket aynı zamanda gelecek yıl tıp, otomotiv ve kıyafet sektörüne girebilmek için 250 değişik çeşitte ve özellikte iplik tipi üretmiş durumda.
Spiber’ın ipeği geliştirmesi sekiz yıl sürmüş. Bunu yapabilmek adına şirket öncelikle genetiğiyle oynanmış mikroplardan örümcek ağı proteinini elde ediyor. Daha sonra bu proteini ince toz haline getiriyor. Daha sonra şırınga benzeri iğnelerden boşaltılan bu ince toz, elyaf haline getiriliyor. Ortaya çıkan elyaf ise ipliğe dönüştürülüyor.
Emeryville, Kaliforniya’da bulunan Bolt Threads ise farklı bir süreçle ürününü elde ediyor. Biyomühendisliği yapılmış mayalardan örümcek ağı proteinini mayalayan şirket daha sonra saflaştırdığı proteini elyafa dönüştürmekte kullandığı bir sıvının içine sıkıyor. Bu şekilde elyaf elde etmiş oluyor.
Levin’e göre, Bolt gelecek sene ilk ticari ürününü duyurmayı planlıyor. İplik normal ipek gibi görünecek ve hissettirecek ancak daha dayanıklı ve bakımı daha kolay olacak.
The North Face, Moon Parka’nın ne zaman raflarda yerini alacağını veya piyasaya çıkıp çıkmayacağını dahi söylemiş değil. Ancak örümcek ipeğinin gelecekte birçok gündelik üründe kullanılacağını söylemek yanlış olmaz. Lee’ye göre “Bu, biyoteknoloji tekstil çağının başlangıcı.”
