İlaç aldığımız zaman sık sık istenmeyen sonuçlar ortaya çıkar. Bu sonuçlar, en yaygın senaryolarda yan etki şeklinde biliniyor.
Fakat ‘yan etkiler’, sistemimize çeşitli bileşenler girdiği zaman meydana gelen çok sayıda tuhaf şeyin tamamını kapsamıyor.
Bu istenmeyen sonuçlar, bazen ilaçlar fiziksel olarak vücuttan çıktıktan sonra meydana geliyor. Bu durumda ilaç, söz konusu formüllere kazara maruz kalan hayvanlarda yeniden hayat bulabiliyor.
İlaçlar vücudunuzdan ayrılma fırsatı bulmadan önce bile, çok büyük ihtimalle bağırsak mikrobiyomu gibi başka canlılarla da etkileşime giriyor.
Yeni bir çalışmada ise bilim insanları, insan bağırsağında yaşayan sayısız bakteri türünün insanların aldığı bir dizi farklı ilaç tipiyle etkileşime girip bunları biriktirebileceğini keşfetmiş. Söz konusu ilaçlar arasında anti depresanlar, ağrı kesiciler, kalp ilaçları ve daha fazlası bulunuyor.
Almanya’daki Avrupa Moleküler Biyoloji Laboratuvarı’nda çalışan biyoenformatikçi ve eş yazar Peer Bork, “Bulgular, mikrobiyoma kendi organlarımızdan biri gibi davranmamız gerektiğini gösteriyor” diyor.
Bilim insanları, insan mikrobiyomunda bulunan bakterilerin vücut içerisinde karşılaştıkları ilaçları kimyasal yönden değiştirebildiğini zaten biliyormuş. Bu olgu, biyodönüştürme şeklinde adlandırılıyor.
Fakat yeni araştırma, biyodönüştürmenin hikayenin tamamı olmadığını gösteriyor.
Cambridge Üniversitesi MRC Toksikoloji Biriminde araştırma direktörü olan Kiran Patil, “Bakteriler ve ilaçlar arasında gördüğümüz yeni etkileşimlerin büyük çoğunluğunun bakterilerde biriken ilaçlar olması şaşırtıcıydı” diyor.
“Bakterilerin şimdiye kadar vücuttaki ilaç mevcudiyetini çoğunlukla biyodönüştürme yoluyla etkilediği düşünülüyordu.”
Aradaki bu ayrım önemli olabilir. Araştırmacılara göre biyolojik şekilde biriken ilaçlar, bakterilerin davranış ve metabolik süreçlerini değiştirme potansiyeli taşımanın yanısıra bakteri nüfuslarının dağılımını ve dengesini de etkileyebilir.
Araştırma Nature bülteninde yayımlandı.
Yazar: Peter Dockrill/ScienceAlert. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
