En iyi zamanlarda bile askeri devriye görevi önemli olduğu kadar sıkıcı da olabiliyor. Fiziksel olarak bir yerde bulunuyor olmak diğerlerine, askerin orada olduğunu, silahlı ve harekete hazır olduğunu gösterir. Düşman faaliyetlerini gözlemlemek için bir çok alanı izlemek iyi bir yoldur, fakat bu aynı zamanda devriye görevi için bir çok insan istihdam edilmesini ve bu insanları tehlikenin içine atmayı gerektirir. Peki, ya bir robot etrafta gezinip devriye işinin gözetleme kısmını yapıyor olsaydı ve bir tehlike oluştuğu anda da alana silahlı birlikler hızlıca intikal etseydi?
MDARS ile tanışın, ya da uzun adıyla Seyyar Tespit Keşif ve Müdahale Sistemi (Mobile Detection Assessment and Response System).
MDARS, dayanıklı bir golf arabasını andıran, uzaktan kumandalı, insansız bir araç olup 30 yıllık bir çalışmanın ürünüdür. Konsept, 1985 yılında onaylandı ve ilk örneği 2000 yılında Amerikan Ordusu’na ait Aberdeen Deneme Alanı’nda test edildi. İlk olarak depolama alanları ve ambarlar gibi büyük, kasvetli ve yanlış ellerde tehlikeli olabilecek yerlerde devriye gezmesi için tasarlandı.
Aracın birkaç farklı gövde tipi olmasına rağmen hepsi de neredeyse aynı şekilde çalışmakta. Araçlar, arazide gidebilir ve hem normal hem de kızıl ötesi görüş imkânlarına sahiptir. Önüne çıkan engellerden kaçınmak için etrafını lazerler ile (LIDAR) tarayabilir. Ayrıca araçlar, sürücüden bağımsız olarak otonom olarak da hareket edebilmekteler.
MDARS, şu an Somali Yarımadası’nın çeşitli yerlerinde görev alıyor. Cibuti’de yer alan Birleşik Müşterek Görev Kuvveti’ne (Combined Joint Task Force) bağlı görev gücü yerel orduları eğitmek için çalışıyor. Cibuti’ye kara ve deniz sınırı olan Somali ve Yemen, El-Kaide’ye bağlı El-Şebab’ı da içeren düşman militan gruplarını barındırmaktadır. MDARS benzeri robotlar ile yapılan devriyeler, birlikleri tehlikenin dışında tutmak ve tehlike anında bu birliklerin daha etkili karşılık vermesi anlamına geliyor.
Hasan Barış Karayel
