Atlar Hem Sizin Yüz İfadenizi Okuyabiliyor, Hem de Daha Sonra Bunu Size Karşı Kullanıyorlar

Eskilerin dediği gibi atınıza ters ters bakarsanız, onu kızdırırsınız. Üstelik araştırmalar da bunu destekliyor.

Yapılan yeni bir çalışma, atların hem sizin kötü bir ruh hali içinde olduğunuzu fark ettiğini, hem de bunu daha sonra hatırladıklarını gösteriyor; üstelik onları kızdıracak hiçbir şey yapmasanız bile.

Sussex ve Portsmouth Üniversitelerince yürütülen araştırmaların bulgularına göre atlar, daha önce gördükleri bir fotoğrafta gülen veya somurtan insanlara farklı şekilde tepki veriyorlar.

Psikolog Karen McComb şöyle söylüyor: “Atların, insanların hem surat ifadelerini okuyabildiklerini, hem de gün içinde bir kişiyle daha sonra karşılaştıkları zaman o kişinin önceki duygusal durumunu da hatırlayabildiklerini bulduk; üstelik, davranışlarını buna göre değiştiriyorlar.”

“Esasen, atlarda bir duygu hafızası var.”

Bu durum, atlardan sonra motorlu bir dünyada yaşayan çoğumuz için ilginç bir bilgiden fazlası değil.

Ancak bu muhteşem hayvanların yanında yaşayan insanlar için, pek çok kişinin önceden beri şüphelendiği bu şeyi destekleyen sağlam bulguların olması güzel bir şey: Atlar etraflarını dikkatli bir şekilde izliyorlar. Bu yüzden, tavırlarınıza dikkat edin.

Aslında bu durum pek şaşırtıcı olmamalı. Köpekler ve hatta koyunlar gibi diğer evcil ve sosyal hayvan türleri de, insan yüzlerinin detaylarını hatırlayabiliyor ve onlara tepki verebiliyorlar.

Araştırmacılar, atların yüzlerimize takındığımız duygulara tepki verip vermediklerini görmek için, onları kızgın ve mutlu yüz ifadeleri gösteren fotoğraflarla test ettiler.

Deneklerin, daha saldırgan görünen görüntüler karşısında olumsuz tepki gösterdiklerini ve nabızlarının yükseldiğini buldular.

Atlar, şaşırtıcı şekilde, görüntülere bakma şekillerinde de bir eğilim gösterdiler. Kafalarını çevirerek sol gözleriyle bakıyorlardı. Bunun sebebi muhtemelen, beyinlerindeki yarımkürelerin, tehditkâr uyarıcıları işleme şeklinde bulunan farklılıklardı.

Takım bu çalışmayı takiben, geçenlerde ahıra geri giderek bir çalışma daha yaptı. Aynı temel yöntemi kullanan takım, söz konusu tepkinin, Sussex genelindeki dört bölgede bulunan 24 farklı atın gülümseyen ve somurtan kişilere karşı sergilediği davranışlar üzerinde sürekli bir etkiye sahip olup olmadığını test etti.

Sırıtan veya kaşlarını çatan bir kişinin bulunduğu fotoğrafı gören atlar, fotoğrafta bulunan denekle birkaç saat sonra buluşturuldu. Ancak bu defa kişinin yüz ifadesinde herhangi bir duygu belirtisi yoktu.

Bu durum bir şeyi değiştirmedi; atların, kişiyi ve onun ruh halini hatırladığı görüldü. Epey somurtkan görünen kişileri hatırladıkları zaman nabızları yükselmiş ve kafalarının farklı taraflarıyla bakmışlardı.

Atlar, tavırlardaki en ufak değişimleri algılayan, inanılmaz derecede zeki hayvanlar.

Zeki Hans isimli bir at, sayıları tanıyor ve hatta hesap yapıyor gibi göründüğü için, geçen yüzyılın başında bütün dünyada ilgi konusu olmuştu. Ancak aslında sahibi, bu ‘sayı sayma’ işlemi sırasında belli belirsiz tavırlar sergiliyor ve kendisi de buna tepki gösteriyordu.

Bu yüzden, benzer etmenlerin bu zeki atları etki altında bırakmamasını sağlamak için, fotoğraflardaki deneklere atların hangi fotoğrafı gördüğü söylenmemiş ve deneklerin oyunu ele vermeleri önlenmişti.

Ayrıca, bir başka 24 atın kontrol grubu olarak görev aldığı benzer bir deney daha yapılmış ve atlar, fotoğraftaki kişi yerine sert bakışlı bir yabancıyla buluşturulmuştu.

Nabız ve davranış tepkileri istatistiksel olarak çözümlendikten sonra, atların, insanların duygusal ifadelerini saatler sonra tanıyabildikleri netlik kazanmıştı.

Yine Sussex Üniversitesindeki bilim insanlarının yaptığı bir çalışmada, atların şempanzelerden daha fazla sayıda yüz ifadesine sahip oldukları bulunmuştu.

Portsmouth Üniversitesinde psikolog olan Leanne Proops şöyle söylüyor: “Atların sosyal bakımdan zeki hayvanlar olduklarını biliyoruz, ancak bir memelinin bu özel yeteneğe sahip olduğu ilk defa gösterildi.”

“Bu durumun, belirli bir duygusal ifadeye sahip kişinin fotoğrafını sadece kısa bir süre gördükten sonra gerçekleşmesi çok çarpıcı bir şey; atlar bu kişiyle kuvvetli derecede olumlu veya olumsuz bir şey yaşamamışlardı.”

Belki de buradan çıkarılması gereken asıl ders, bir sonraki sefer poker oynadığınızda, bir arkadaşınıza semer takıp onu yanınızda getirmeniz gerektiğidir.

Araştırma Current Biology bülteninde yayınlandı.

ScienceAlert