Belirti Göstermeyen COVID-19 Taşıyıcısı Mısınız? İşte Bilmeniz Gerekenler

14
(Chapman Chow/Unsplash)

Belirti göstermeyen Kovid-19 taşıyıcısı olmak mümkün? Bu sorunun yanıtına Popular Science arşivinden (5 Mayıs 2020) bir kez daha bakalım… Koronavirüse maruz kalınıp kalınmadığını kontrol eden kan testleri çıkmaya başladı. İlksel bulgular, pek çok insanın haberi olmadan enfeksiyon geçirdiğini öne sürüyor.

Sonuç olarak COVID-19’un yaygın belirtilerini yaşayan insanlar bile, virüs bulaştığı zaman öksürmeye başlamıyorlar veya ateşleri çıkmıyor.

William Petri, Virginia Üniversitesi’nde çalışan ve bulaşıcı hastalık alanında uzmanlık yapmış bir tıp ve mikrobiyoloji profesörü. Burada, belirti göstermeyen COVID-19 vakaları hakkında bilinenlerden ve bilinmeyenlerden bahsediyor.

İnsanların haberleri olmadan virüs kapması ve virüsü yenmesi ne kadar yaygın görülen bir şey?

Genel olarak, herhangi bir belirti olmadan enfeksiyon geçirmek yaygın bir durum. Bunun belki de en kötü örneği; 1900’lü yılların başında, kendisinde hiç belirti olmadan diğer insanlara tifo ateşi yaymış olan Tifolu Mary.

Meslektaşlarım ve ben, pek çok enfeksiyonun kişinin haberi olmadan vücut tarafından defedildiğini bulduk. Örneğin, ishalin en büyük sebeplerinden biri olan Kriptosporidyum parazitine karşı çocukları dikkatli bir şekilde takip ettik ve parazitin bulaştığı çocukların neredeyse yarısının hiç belirti göstermediğini bulduk.

Grip durumunda ise, enfeksiyonların yüzde 5 ile yüzde 25’lik arasındaki bir kısmının, hiç belirti göstermeden meydana geldiği tahmin ediliyor.

Çoğu durumda belirtiler, aslında bir enfeksiyonla savaşmanın yan etkisi niteliğinde. Bağışıklık sisteminin savunmayı toplaması biraz zaman alıyor; bu yüzden bazı vakalar, daha uygun biçimde; belirtisiz olmaktan ziyade belirti öncesi şeklinde düşünülüyor.

ÖKSÜRMEDEN, HAPŞIRMADAN KORONAVİRÜS YAYILIR MI?

Birisi öksürmüyor ve hapşırmıyorsa, koronavirüsü nasıl yayabilir?

Herkes, bir koronavirüs hastasının öksürük ya da hapşırığından püsküren su damlacıklarına karşı tetikte. Halk sağlığı yetkililerinin, herkesin maske takmasını önermesinin en büyük sebeplerinden biri de bu.

Fakat virüs, virüs içeren ufak damlacıkların taşınabildiği; normal nefes verme yoluyla da yayılıyor. Sıradan bir nefes, virüsü 1-2 metreye kadar yayabilir.

Yayılma, virüsün toplanıp aktarıldığı yerlerden de kaynaklanabilir; yani kapı kolu veya market arabasının tutacağı gibi, koronavirüsün bulaştığı kişinin dokunmasıyla kirlenmiş yüzeylerden…

Belirti göstermeyen bir insan ne kadar bulaştırıcı olabilir? Bu konuda neler biliniyor?

Ne olursa olsun; eğer COVID-19 birine maruz kaldıysanız, 14 günlük bütün kuluçka dönemi boyunca kendinizi izole etmelisiniz. İyi hissediyorsanız bile, halen koronavirüsü diğerlerine yayma tehlikesi barındırıyorsunuz.

En son çalışmalarda, COVID-19’un ateş ve öksürük özelliğine kadar günler (hatta bir haftadan fazla) sürebilen “belirti öncesi” dönem esnasında, solunumsal salgılarda yüksek seviyede virüs bulunduğu gösterildi.

Virüsün belirti göstermeyen insanlar tarafından bulaştırılabilmesi, salgının en büyük sebeplerinden biri.

Belirti göstermeyen bir enfeksiyondan sonra, kişinin kanında halen SARS-CoV-2’ye karşı antikor olur mu?

Çoğu insanda, COVID-19’dan kurtulduktan sonra antikorlar gelişiyor; hatta muhtemelen, belirti göstermeyenlerde bile. Bilim insanlarının diğer koronavirüsler hakkında bildiklerine dayalı olarak; bu antikorların, yeniden enfeksiyona karşı bir miktar koruma önlem sağlayacağını varsaymak mantıklı.

Fakat şimdilik kesin olarak bilinen bir şey yok.

Geçenlerde New York’ta yapılan serolojik testlerde, insanların kanlarında SARS-CoV-2 antikorları aranmış ve şehirdekilerin beşte biri kadar büyük kısmının, önceden COVID-19 enfeksiyonu geçirmiş olabileceği görülmüştü.

Biliyor olsunlar ya da olmasınlar, bu kişilerin bağışıklık sistemleri virüsü defetmişti; ayrıca görünüşe göre çoğu bunu bilmiyordu.

BELİRTİ GÖSTERMEYEN VAKALAR NE KADAR YAYGIN?

Belirti göstermeyen COVID-19 enfeksiyonu ne kadar yaygın?

Kimse kesin olarak bilmiyor. Şimdilik, kanıtların çoğu kişisel.

Ufak bir örnek vermek gerekirse; pek çok sakinin enfekte olduğu Vaşington’daki huzurevini düşünün. Yirmi üç kişi pozitif çıkmıştı. Bunların on tanesi halihazırda hastaydı. On tanesinde daha belirti ortaya çıkmıştı. Fakat pozitif çıkan üç kişi, hiç hastalanmamıştı.

Doktorlar, Boston’daki bir evsiz barınağında kalan 397 kişiyi test ettiklerinde, bu kişilerin yüzde 36’sı pozitif çıkmıştı; üstelik hiçbirinin, herhangi bir belirti şikayeti yoktu.

Çin’in Vuhan bölgesinden tahliye edilen ve COVID-19 testi yapılan Japon vatandaşları bağlamında ise, virüsün bulaştığı kişilerin tam yüzde 30’u belirti göstermiyordu.

İtalya’da yapılan ve henüz denetlenmeyen bir çalışmada, COVID-19 testi pozitif çıkan kişilerin yüzde 43’ü hiç belirti göstermemiş.

Araştırmacılar, bireylerden alınmış örneklerde ne kadar virüs bulunduğuna dayalı olarak; belirti gösteren ve göstermeyen kişilerin potansiyel yönden ne kadar bulaştırıcı olabileceği konusunda hiçbir farklılık bulunmadığını keşfetmişler.

Ülkenin farklı bölgelerinde başlayan serolojik antikor testleri, enfekte olmuş kişilerin önemli bir bölümünün (muhtemelen yüzde 10 ila yüzde 40 arasında bir yerde) belirti yaşamayabildiğine dair daha fazla bulgu sunuyor.

Görünüşe göre, belirti göstermeyen SARS-CoV-2 enfeksiyonu yaygın; ve salgının kontrol altına alınmasını zorlaştırmaya devam edecek.

 

 

 

 

William Petri, Virginia Üniversitesi Tıp Profesörü/The Conversation. Çeviren: Ozan Zaloğlu.

14 YORUMLAR

  1. “Doktorlar, Boston’daki bir evsiz barınağında kalan 397 kişiyi test ettiklerinde, bu kişilerin yüzde 36’sı pozitif çıkmıştı; üstelik hiçbirinin, herhangi bir belirti şikayeti yoktu.”
    Yani sokakta yaşayan ve pozitif çıkan hastaların hepsinin belirti göstermemesi ilginç değil mi? Bu insanlar sokakta yaşadığı için bağışıklık sistemleri gelişmiş olabilir mi?

  2. Bu zamanda bukadar kalabalik toplumlarda yasaklarla bu tür bulaşıcı hastalıkların önüne geçemezsiniz kaldıki corona Türkiye ye Ocak ayında başladı ve büyük bir grip salgını vardı vede Türkiye bağışıklık kazandı bukadar az ölümün başka açıklaması yok doktor lar bunu niye araştırmıyor yasakların hepsi gereksiz

  3. Sokakta yaşayan insanlardan bağışıklık sistemi zayıf ya da normal olanlar hayatlarını kaybediyor. Yaşamaya devam edenler bağışıklık sistemi güçlü olanlanlar. Olabilir mi?

  4. Görüldüğü gibi kovid19 virüs yayılımının sebep ve sonuçları tıp bilimi tarafından kesinlikle doğru olarak açıklanamıyor. Bu durumda, bir komplo teorisi olan, global bir ekonomik savaş olan, 5g teknolojisinin nimetlerinden kim önce yararlanacak savaşında örneğin BAD (Birleşik Amerika Devletleri) ülkesi vede Avrupa ülkelerinin neden bu kadar çok virüs kaynaklı ölümlere maruz kaldığını bu komplo teorisinin akıl ve mantığa en uygun bir gerçek olduğu ortaya çıkmıyor mu ?

  5. Suan covide yakalandım.Bu hastalıktan en çok tedirgin olan ben 3 maske eldiven dezenfektan ve kolanya ile dolaşıyordum çok nadir dışarı çıktığım zamanlarda gel gör ki yazın bütün yasaklar kalktı ve bayramdan ailemin yanına dönerken otobüse bindim ve eve geçtim anneannemin yanına inşallah annem babam kardeşlerim de yoktur yine tüm tedbirleri almama rağmen neyse ki iki aşılıyım anneanneme covid 19 teşhisi konuldu şuan hastanede tedavi ediliyor refakatçi olarak yanında ben varım bu hastane de mi böyle sistem vs. Bilmiyorum ama covid 19 lu olan ve olmayan herkes aynı çadırda sırada kayıtta ve acilde bekliyor. Çok üzülüyorum. Hastalarla yakınları ilgileniyor.Ya ben anneannem den kaptım ya da o benden bilmiyorum ama iki doz aşı oldum anneannem de biontech anneannemde görülen semptomlar yaşı itibariyle hareket kaybı konuşma halsizligi öksürük ateş karın ağrısı akciğer de enfeksiyon var iştah kaybı birde ama tat alıyor koku alıyor. Bende şöyle bir şey oldu eğer 16 sında bana bulaştıysa hiç bir belirti göstermeksizin hayatıma devam ettim ve evden dışarı çıkmadım tankı anneannemi hastaneye kaldırana kadar ayın 22 si de ikinci doz aşı randevum vardı ve aşımı covid 19 luyken yaptırdım ama bilmiyordum olup olmadığımı aşıdan da halsizlik ve ateş olabilir ve kolda ağrı olabiliyordu ve ben hala covid olduğumu anlamadım hastanede bekledim anneannemi 23 ü sabah anneannemi 7 de taburcu ettiler anneannem asla yuruyemedi konuşmadı güçlük çekti ben böyle olmayacak diyip eve geldikten bir kaç saat sonra hastaneye getirdim tekrar bu sefer erkek kardeşim bekledi yanında uzaktan doktoru telefona verdi ben çok yorgun ve uykusuzdum durumu anlattı değerleri gayet iyi akciğer enfeksiyonu var antibiyotik yazıldı bugün ictimi dediler hayır hiç bir şey yemediği için içmedi dedim. Tamam onun dışında bir sorun yok dedi kapattım dua ettim çünkü çok üzüldüm halini görünce bu sefer PCR testi almışlar ve sabah 11 de pozitif olduğunu öğrendim kalkarkalkmaz saat 11 de haber geldi hastaneye koştum PCR testi yaptırdım 23 ünde 24 ünde pozitif haberi aldım şimdi 26 temmuz durumu bir oncekilerden çok çok daha iyi anneannemin benim ki ise koku kaybı yok tat alma var öksürük yok ateş yok boğaz ağrısı yok nefes almada güçlük çekme yok tek şikayetim oda bacaklarıma arada giren sızı hamlamış gibi ağrı ama sonra geçiyor bu kadar. Kendinize dikkat edin otobüste haberiniz olmadan veya herhangi bir yerde covid 19 lu olan mutlaka biri vardır bu sekil olup PCR testi yaptırmayanlara helal olsun ve PCR testi yaptırdıktan sonra elini kolunu sallaya sallaya gezenlere helal olsun PCR testi yapamaya geldiklerinde herkesin özel arabasi yok otobüs toplu taşıma araçları kullanıyor helal olsun ne diyeyim başka bir şey demiyorum pozitif olmayan bile mutlaka bir gün bu hastalığı geçirip bağışıklık kazanacak aşınızı olun muhakkak.Olanlara geçmiş olsun. Ölenlerimize Allah’tan rahmet yakınlarına başsağlığı diliyorum.

  6. Covid test sonucu negatif çıkıp, taşıyıcı olma ihtimali nedir? Bi kaç ay öncesinde de bu kişi covidi atlattı. Taşıyıcıda negatif çıkar mı test?

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz