Bilim insanları, dünyanın en büyük balıklarından birinin (mola, güneş balığı ya da ay balığı) bebeklerini belirlemiş. Üstelik bunlar o kadar küçük ki, bir düzine kadarını kolaylıkla parmak ucunuza sığdırabilirsiniz.
Yetişkin güneş balıkları, dünyadaki en ağır kılçıklı balıklar. Bunlar üç metre uzunluğa kadar çıkıyor ve 2.000 kilogramdan daha ağır tutuyorlar. Ayrıca, tuhaf şekilleri var; yetişkinler, üstünde bir köpek balığınınkine benzeyen devasa bir sırt yüzgecinin yer aldığı kocaman, basık krepleri andırıyor. Vücutları genelde olağandışı şekilde kısa ve çoğu balıkta olduğu gibi kuyruk yüzgeçleri yok. Güneş balıkları bunun yerine, arka uçlarında klavus olarak bilinen ve aşağı doğru uzanarak bir bot dümenini andıran uzun bir yapıya sahipler.
Fakat güneş balığı bebekleri farklı bir hikaye. Bu balıklar, küçükken sadece birkaç milimetre uzunluktalar ve vücutları hiç de yetişkinlerinkine benzemiyor. Bu yüzden bilim insanları, larvaları doğru güneş balığı türüyle eşleştirmekte zorlanıyorlar. Fakat Avustralya Müzesi temsilcilerinin açıklamasına göre, yapılan DNA dizilimiyle birlikte yumru kafalı güneş balığının (Mola alexandrini) yavrusu ilk defa belirlenmiş.
Molidae familyasında altı güneş balığı türü bulunuyor. Bunlar, dünya genelindeki okyanuslarda görülüyor ve özel şekillerini yansıtan pek çok acayip isimleri var. Balık türlerine yönelik küresel bir internet veritabanı olan FishBase’e göre güneş balıkları; Dancada yumru balık, Almancada ise yüzen kafa şeklinde adlandırılıyor.
Güneş balığı larvaları çok ufak olduğundan, onları tanımlamak bir kenara; bulmak bile son derece zor. Fakat 2017 yılında Avustralya’nın güneydoğusundaki Yeni Güney Galler açıklarında çalışan araştırmacılar, yaklaşık 5 mm uzunluğa sahip küçük güneş balığı larvalarını toplamayı başarmışlar. Genetik dizileme yapmak amacıyla bir larvanın göz kürelerinden birini dikkatli bir şekilde çıkaran bilim insanları, bu sayede bu değerli örneğe gelebilecek zararı en aza indirmiş ve kullanılabilir DNA’ları çıkarabilmişler. Daha sonra bu DNA’yı, yetişkin güneş balıklarından toplanan genetik örneklerle karşılaştırmışlar ve M. alexandrini ile eşleşme sağlandığını görmüşler.
Bu minicik bebeği (tamamen büyüyen güneş balıklarından yaklaşık 600 kat daha ufak) belirleyen bilim insanları, daha fazla eşleşme olup olmadığını görmek üzere çeşitli koleksiyonlardaki tanımlanmamış Mola larvalarıyla karşılaştırma yapıyorlar.
Yumru kafalı güneş balıklarına ek olarak, Avustralya sularında dört tane daha güneş balığı türü yaşıyor: Bunlar ise okyanus güneş balığı (Mola mola), yalancı güneş balığı (Mola tecta), kısa kuyruklu güneş balığı (Masturus lanceolatus) ve ince güneş balığı (Ranzania laevis). Güneş balıklarının böcek boyutlu yavruları üzerinde daha fazla araştırmanın yapılması, bilim insanlarının bu olağandışı balık grubunun ilk zamanlarına yönelik ipuçlarını bir araya getirmesine yardımcı olacak.
“Eğer denizdeki bu devleri korumak istiyorsak, bütün hayat hikayelerini anlamamız gerekiyor. Bunun içerisinde, larvaların neye benzediğini ve nerede görüldüklerini bilmek de var” diyor Nyegaard.
Yazar: Mindy Weisberger/Live Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
