Yaprak bitlerine benzeyen ve beyaz sinek adı verilen böcekler, milyonlarca yıl önce bitki DNA’sının bir bölümünü kendi genomlarına katmışlar. 5 gün önce Cell bülteninde makale yayımlayan Çinli bir araştırma takımı, beyaz sineklerin bu çalıntı gen sayesinde bitkilerin kendilerini böceklere karşı savunmak üzere kullandığı yaygın toksinleri parçaladığını ve bu sayede bitkilerle güvenli şekilde beslendiklerini ortaya çıkarıyor.
İsviçre’deki Neuchatel Üniversitesi’nde kimyasal ekolog ve böcekbilimci olan eş yazar Ted Turlings, “Görünüşe göre bu, bir bitkiden bir böceğe doğru gerçekleşen yatay gen transferinin kaydedilen ilk örneği” diyor. “Bitkilerin ürettiği zehirli bileşenleri etkisiz hale getiren BtPMaT1 adlı bu geni diğer böcek türlerinde bulamazsınız.”
Bilim insanları, bitkilerin kendi hücrelerindeki BtPMaT1 genini muhtemelen zehirli bileşenleri zararsız şekilde depolamak için kullandıklarını ve bu sayede kendilerini zehirlemediklerine inanıyor. Çin Tarımsal Bilimler Akademisi’ne bağlı Sebze ve Çiçek Enstitüsü’nde çalışan Youjun Zhang’ın önderliğindeki araştırma takımı, genetik ve filogenetik analizlerin oluşturduğu bir bileşim kullanarak beyaz sineklerin yaklaşık 35 milyon yıl önce bu savunma genini çaldığını ve söz konusu bileşenleri etkisiz hale getirme kabiliyeti kazandıklarını ortaya çıkarmış.
Turling şöyle aktarıyor: “Bence bitki içerisindeki bir virüs bu BtPMaT1 genini almış ve sonrasında bir beyaz sineğin kendisini sindirmesiyle, böceğin içerisinde bir şey gerçekleştirmiş olmalı ki; bu gen beyaz sineğin genomuyla bütünleşmiş. Tabii bu son derece uzak bir ihtimal. Fakat aradan milyonlarca yıl geçtiğini ve bu süre zarfında milyarlarca tekil böceğin, virüsün ve bitkinin gelip geçtiğini düşünürseniz, bu tür şeyler arada sırada gerçekleşebilir. Kazanılan bu gen böceklere fayda sağlıyorsa, o zaman evrimsel yönden avantaj kazanıp yayılabilir.”
Cell Basın. Ç: O.
