Birleşik Devletler’in Kuzey Dakota eyaletindeki bir kazı bölgesinde, 66 milyon yıl önce Dünya’ya çarpan asteroidin parçaları ve çarpışmanın yaşandığı günden kalan ilk dinozor fosilleri bulunmuş olabilir.
Taşılbilimci Robert DePalma’nın gün yüzüne çıkardığı bulgular, dinozorların Dünya’ya çarpan ve Kretase dönemini sona erdiren bir asteroit yüzünden yok olduğunu gösteren ilk fiziksel kanıtlar olabilir.
Asteroide ait parçalar ve fosillerin yanısıra, içerisinde bebek bir pterozora ait fosilleşen kemiklerinin yer aldığı nadir bir pterozor yumurtası da bulunmuş. Kazı bölgesinde ayrıca erken dönemdeki bir memelinin açtığı düşünülen bir çukur ile bu memeliye ait parçalar, tahta bir kazığa geçmiş kaplumbağa fosili, muhafaza olmuş bir Triceratops derisi ve çarpışma sonrası havadan enkaz yağdığı sırada nefes almaya çalışan balıkların fosilleri de bulunmuş.
Dinozorlar çağının son birkaç yüzyılına ait fosillerin bile nadiren bulunması, yeni keşiflerin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor.
Bulguları yorumlayan DePalma, “Burada hayal edebileceğimiz en inanılmaz şey, en iyi senaryo bu” diyor. “Bu bölgede hep bulmak istediğimiz bir şeydi ve sonunda bulduk.”
Keşifler çok önemli olduğundan, ünlü belgesel seslendiricisi David Attenborough’un sesiyle hazırlanan 90 dakikalık bir film de Cuma günü TSİ 20:30’da İngiliz BBC One kanalında yayınlanacak. Belgeselde, Tanis kazı bölgesindeki yaşam asteroit çarptığı zamanki haliyle aktarılmaya çalışılacak.
Attenborough’a DePalma ve Manchester Üniversitesinden Profesör Phil Manning de eşlik edecek. Belgeselde ayrıca araştırmacılar, yapılan büyük keşiflerin birçoğunu gün yüzüne çıkarırken ve bölgeyi keşfederken de görülecek.
Videolarda, araştırma takımının küçük ve hepçil bir Thescelosaurus’un bacağını keşfettiği ana da şahitlik edilecek. Dinozorun, asteroidin çarpmasına tanık olmuş olabileceği düşünülüyor. Programda araştırma takımı, fosil dinozor yumurtasını ve diğer önemli keşifleri incelerken de görülüyor.
Doğa tarihi profesörü Phillip Mannnig, “Bu bölgede ulaşabildiğimiz tarih aralığı, hayallerimizin bile ötesinde” diyor. “Bunların cidden var olmaması gerekiyor. Akıllara durgunluk verecek türden.”
Londra Doğa Tarihi Müzesinde çalışan Paul Barret, “Hayvanın bacağı cidden hızlı biçimde kopmuş gibi görünüyor” diyor. “Bacakta hastalığa dair hiçbir işaret yok, hiçbir belirgin patoloji bulunmuyor ve ısırık izleri ya da kayıp bacak parçaları gibi bacağın tüketildiğine dair hiçbir iz mevcut değil.”
Keşiflerle ilgili hakem denetiminden geçen bazı çalışmalar yayımlanırken, bilim insanları yakında çok daha fazla araştırmanın geleceğini belirtiyor.
Yazarlar: Alex Hughes/Science Focus, Jonathan Amos/BBC. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
