Elon Musk, gömülü tünellerde arabaların yaklaşık olarak saatte 200 km’lik bir hıza ulaşabilen kızakların üzerinde yol alacağı ütopik bir görüşü ön plana çıkaran bir video yayınlayarak Boring Company (Sondaj Şirketi) ile ilgili planlarını ortaya çıkardı. Los Angeles gibi şehirlerdeki trafik sorunlarını hafifletmek amacıyla tasarlanan konseptte yeraltına dikey giriş ve çıkışlar mevcut. Bu düşünce çekici görünebilir ancak uzmanlar bunun uygulanabilirliğinden ve hatta bunun modern metropollerin trafik tıkanıklıklarını çözmek için doğru bir yaklaşım olduğundan bile şüpheliler.
TED’in baş sorumlusu Chris Anderson ile bir röportajda Musk, sistemin “yoğunluğu hafifletmek adına üç boyutlu bir tünel ağı” içereceğini açıkladı. Musk yeraltında delmenin masrafları hakkında dürüsttü: Tahminine göre 1 millik(yaklaşık olarak 1.6 km) tünelin masrafı neredeyse 1 milyar dolar. Musk tünellerin çapını küçülterek masrafı azaltmak istiyor, araçların ve üzerine binecekleri kızakların sığması için tüneller yaklaşık olarak 3.5 metre genişliğinde olmalı. Musk, masrafları daha da azaltmak için daha verimli bir şekilde çalışan ve aynı zamanda kazdıkları duvarları güçlendiren sondaj makineleri kullanmak istiyor.
Musk’ın önerisinin temel dayanağı ise tünel ağının çok katlı olabilecek olması, bu da sistemin kapasitesini arttıracak. Hatta bu sisteme Musk’ın Hyperloop (Hiperdöngü) trenleri için de tüpler entegre edilebilir.
New York şehri eski trafik müdürü, kentsel altyapı ve ulaşım uzmanı Sam Schwartz “Sahip olduğumuz tünel sondaj makinelerini geliştirebilirse mükemmel olur” diyor. “Ancak fizik ve para maalesef onun tarafında değil.”
Arabaların sisteme giriş yapabilmeleri- konsepte göre asansörler aracılığıyla- için yüzeydeki yolda sıraya girmeleri gerekecek olmaları ise bir problem oluşturuyor. Ancak bu da hemen gerçekleşebilecek bir şey değil: Aracın platforma yerleşip alçalması zaman alacak ve alçaldıktan sonra asansörün geride bıraktığı deliğin de “korunması gerekecek” diyor Schwartz. (Yani sokakta açık bir asansör boşluğu olması kötü bir fikir.)
Araç yüksek hızlı yolculuğunu tamamladıktan sonra da çıkış metodu zemin düzeyinde yer kaplayacak ve onun da korunması gerekecek, diyor Schwartz. Ve tabi ki bütün proje ucuz olmayacak.
Schwartz “Bu tarz tünelleri inşa etmenin masrafı muazzam”diyor. “Musk ilgisini toplu taşımaya yöneltsin ve Los Angeles’ta yüksek hızlı trenler için daha çok tünel inşa edelim.”
UCLA Luskin School of Public Affairs’da (Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles Luskin Kamu İşleri Okulu) şehir planlama profesörü olan Michael Manville de bu konseptin şehirlerin trafik sıkışıklığını azaltmak için izlenebilecek bir yol haritası olarak görmüyor.
“Politik açıdan, metro tünelini bile zor inşa ediyoruz” diyor Manville. “Beverly Hills okul bölgesi, mülklerinin altında Los Angeles’ın metro hattını genişletecek olan tek bir tünele karşı yıllar süren düzenleyici ve yasal mücadele yürüttü.” Bu problemle yüzleşen tek şehir Los Angeles değil.
Ayrıca Musk’ın planının lojistiği var. Tünel teknolojisi çarpıcı bir şekilde geliştirilebilse bile “bu sisteme uzun bir süre sahip olmayacağız” diyor Manville.
Manville’e göre, en nihayetinde trafik sıkışıklığına çözüm teknolojik açıdan ulaşılması imkansız bir şey değil. Bu, insanların yolları kullanmaları için doğru bir şekilde ücretlendirilmeleri esasına dayanıyor. Manville dinamik ücretlendirmenin işe yarayacağını ileri sürüyor: böyle bir sistemde herkes en kalabalık yolları kullanmak isterken o yollar daha pahalı hale gelecek. Bu düşünce güzel, diyor Manville, çünkü şehirlerin yüzleşmeye eğilimli oldukları problem yeterli yollarının olmaması değil; bazı yan yolların belirli zamanlarda-ama her zaman değil- kalabalık olması.
Manville diyor ki, dinamik ücretlendirme yaklaşımı “toplu taşıma ile bütünleşecektir” çünkü insanlar otobüs veya treni tercih edebilir. Aynı zamanda insanların en pahalı ve rağbet gören rotaları kullanmaktan uzak durmasına yol açarak işe yarayacaktır. Veya, tabii ki araba paylaşımı da yapabilirler.
Araçlar çok katlı tünel sisteminden sonra normal trafiğe çıktıkların da trafik sıkışmayacak mı? Trafiğin rahatlaması için, herkesin kıçına birer motor takarsınız olur biter, böylece birçok masraftan kurtulmuş oluruz!