İki gün önce eLife bülteninde yayımlanan bir araştırmaya göre biyolojik bir yaş puanı; erkek olmanın, fazla kilolu olmanın, sigara içmenin ve depresyonda olmanın biyolojik yaşlanmaya katkıda bulunduğunu haber veriyor.
Yaşlanma, farklı şekillerde ölçülebilir. Zamansal yaş doğum tarihiyle ölçülürken, bilim insanları biyolojik yaşımızı belirlemek için bir dizi ölçüm geliştirmişler. Bunlar arasında telomerlerin (kromozomlarımızın ucunda bulunan ve biz büyüdükçe kısalan küçük kapaklar) uzunluğunun ölçülmesi, DNA’mızda gerçekleşen kimyasal değişimler (epigenetik) ve vücutlarımızdaki proteinler ile metabolitlerde meydana gelen değişimler (proteomik ve metabolomik ölçümler) yer alıyor.
Yapılan çalışmalar, bu bireysel ölçümleri fiziksel ve zihinsel sağlık ile ilişkilendirdiyse de, bunların birbirini etkileyip etkilemediği veya biz yaşlandıkça genel sağlığımız üzerinde birikimli bir etki gösterip göstermedikleri bilinmiyor. Bu yeni araştırma, biyolojik yaşa yönelik söz konusu bireysel ölçümleri birleştiren ve bunların zihinsel ile fiziksel sağlıkla nasıl ilişki sergilediğini gösteren ilk çalışma olma özelliğini taşıyor.
Araştırmacılar, Hollanda Depresyon ve Anksiyete Çalışması’na katılan yaklaşık 3.000 kişiden alınan kan numunelerini kullanmışlar. Bilgisayar modellemesi uygulayarak, yaygın şekilde kullanılan beş ölçüme göre (telomer uzunluğu, epigenetik, gen seviyeleri, metabolitler ve protemikler) bireysel yaşlanma göstergeleri oluşturmuşlar. Bu beş gösterge, daha sonra cinsiyet, yaşam şekli etmenleri ve depresyon gibi bilinen fiziksel ile zihinsel bozukluklar şeklindeki farklı etmenlere bağlanmış.
Beş biyolojik yaşlanma göstergesi arasında sadece üç tanesinin, bireylerde önemli ölçüde etkileşim meydana getirdiği ve bir göstergedeki artışın, diğerindeki artışla paralellik gösterdiği bulunmuş. Özel yaşlanma göstergeleri ve belirli yaşam şekli etmenleri ya da hastalıkları arasında örtüşen ve birbirinden ayrı olan pek çok bağlantı bulunmuş. Fakat erkek olmak, vücut kitle endeksinin (VKE) yüksek olması, sigara içmek ve metabolik sendromu bulunmak, sürekli olarak daha ileri biyolojik yaşlanma ile bağlantılanmış.
Amsterdam UMC. Ç: O.
