Facebook şu konuda gerçekten açık: Yapay zeka sistemleri üzerindeki çalışmalarını yoğunlaştırmak istiyor. Bunu yaparken de yapay zekanın insanların kötülüğü için değil, insanların iyiliği için olduğunu da her fırsatta vurguluyor.
Facebook’un yapay zeka geliştirmeden sorumlu departmanının kaleme aldığı bir blog gönderisinde, şirketin 2015 yılında yapay zeka alanında yaptığı çalışmalar tanıtıldı. Bunlardan bazıları daha önceden de duyurusu yapılan şeyler olmakla beraber, gönderide yeni teknolojilerden de bahsediliyordu.
Facebook, 45 kişiden oluşan ve New York’ta bulunan yapay zeka departmanına geçtiğimiz senelerde büyük yatırımlar yaptı. Bu yatırımların sonucunda fotoğraf etiketlemede otomatik yüz tanımlama, yazı çevirisi gibi servisler ortaya çıktı.
Facebook’un duyurusunu yaptığı görme engelliler için fotoğraf açıklama özelliği bunlardan en sonuncusuydu. Şirketin kurucusu ve icra kurulu başkanı olan Mark Zuckerberg’in kendi duvarında paylaştığı bir video ile sistemin ne kadar başarılı çalıştığı kullanıcılara gösterildi. Bu teknoloji aslında kısa süreli hafızanın, görüntü tanımlamaya entegre edilmiş hali. Bu sistemle birlikte makine sadece bir bebeğin görüntüsünü tanımlamakla kalmıyor, aynı zamanda fotoğraf hakkında sorulan soruları da cevaplayabiliyor. Aynı deneme farklı köpek türleriyle de yapılmış durumda ve yazılım köpeklerin insanlardan farklı bir tür olduğunu tanımakla kalmayıp, köpekleri cinslerine göre de ayırt edebiliyor.
“Bu görüntülerden yapay zekanın bilgisayarlara dünyayı anlamada nasıl yardımcı olduklarını görüyoruz. Bu aynı zamanda yapay zekanın insanlara da yardımcı olabileceği anlamını taşımakta. Geliştirmekte olduğumuz teknolojide hâlâ başlangıç aşamasındayız, ancak şu anda bulunduğumuz noktadan yola çıkarak bile ileride neler yapabileceğimizi hayal edebilirsiniz” diyor Zuckerberg yaptığı açıklamada.
Zuckerberg, yaptığı açıklamada haklı. Hâlen yapay zeka geliştirme araştırmalarında başlangıç aşamasındayız. Bugün yapılan tüm açıklamalar ve geçmişte yapılmış olanların hepsi makinelerin yaptıkları işlemleri hangi ölçüde insanlara benzer bir şekilde yaptıklarıyla ilgili.
Bu yapay zeka ile ilgili nerede bulunduğumuz hakkında yapılan bir durum güncellemesi niteliğinde. Yapay zeka sistemleri kelimenin tam anlamıyla emekleme dönemindeler. Aslında yapay “zeka” şu an için oldukça aptal desek yanılmış olmayız ancak yapay zekayı eşsiz kılan şey bizim potansiyelimizi fazlasıyla aşan işlem yapabilme kapasitesi.
Facebook’un yapay zeka departmanının başkanı Yann LeCun, yapay zekayı arabalara benzetiyor. Arabalar insanlardan daha hızlı gidebilirler ve ulaşım için biçilmiş kaftanlar. Ancak arabalar resim çizemez, şaka yapamaz veya bir kutuyu kaldıramazlar. İnsanlar olarak belirli görevler için tasarlanmış çok iyi çözümlere ve teknolojilere sahibiz. Ancak hâlâ bütün işleri bir insan gibi yapabilen bir teknolojiye sahip değiliz.
“Yapay zeka sistemleri beynimizin birer uzantısı gibi olacaklar, tıpkı arabaların ayaklarımızın birer uzantısı oldukları gibi” diyor Yann LeCun, Zuckerberg’in gönderdiği videoda. “Bizim yerimizi asla almayacaklar ancak yaptığımız işlerin verimliliğini artıracaklar: Hafızamızı geliştirecek, bizlere anında bilgi sağlayacak ve tamamen insanın yapabilecekleri işlere odaklanmamızda yardımcı olacaklar.”
Bunun anlamı Facebook’un bugün yaptığı duyurunun önemsiz olduğu değil. Yönetilmeyen bir öğrenme süreci geliştiriciler için her zaman bir sorun olagelmiştir. İnsanlar çevrelerini gözlemleyerek öğrenirler, bunu tüm makinelerin de yapabilmesi gerekmektedir. Ancak araştırmacılar tam da bu aşamada makinelerin öğrenmek için yeterli veriyi elde edememeleri problemiyle karşılaşmışlardır. Bu sorunu aşmak için geliştirilen bir yöntem rekabetçi öğrenme yöntemidir. Bu yöntemde makineler, bir soruya veya duruma mümkün olan en iyi cevabı verebilmek için çabalarlar.
Ancak yayınlanan videoda yeni bir anlayış benimsendiği görülüyor: Yapay zekaya sonuçları belli ve iki tane olan bir ortam gösteriliyor. Sinir ağı bir blok yığınını izleyerek, bu yığının düşüp düşmeyeceğini tahmin etmeye çalışıyor. Videoyu izledikçe düşme eylemi hakkındaki bilgisi de artıyor ve bu konuda kendini geliştiriyor. Bu öğrenme tekniği ise tahmine dayalı öğrenme olarak adlandırılıyor. Facebook’un açıklamasına göre sinir ağı bu öğrenme tekniği sayesinde %90’a varan oranda bir doğrulukla blokların düşüp düşmeyeceğini tahmin edebiliyor ve bu tahmin yeteneği çoğu insandan daha iyi durumda.
Yapay zeka araştırmacıları için Facebook’un düzenleyeceği yeni konferansta güzel haberler var. Facebook yeni yapay zeka sisteminin, eski sistemlerin ihtiyacı olan sistemlerin onda biriyle, yine eski sistemlere oranla %30 daha iyi sonuçlar sağladığını açıkladı. Peki bu son kullanıcı için ne ifade etmekte? Basitleştirmek gerekirse, yapay sinir ağı iki adımda çalışır. Bir bilgi yığınına bakar ve bu birikimden analizler yoluyla yeni bir bilgi çıkarır.
İlk bilgi yığını alıştırma verisi olarak adlandırılır. Fotoğraflarınızı etiketlemek için Facebook fotoğraflarınızın 60 tanesini tarar. Bu şekilde nasıl bir yüz şekline sahip olduğunu algılar ve gelecekte fotoğraflarını etiketlemek için gereken bilgileri elde etmiş olur. Bu 60 rakamını düşünürsek, yeni sinir ağı sadece 6 fotoğrafa ihtiyaç duyacak diyebiliriz. Bu da daha az veriyle aynı doğruluk oranının yakalanabileceğini bize göstermekte.
Arka planda çalışan yeni sisteme verilen isim “Deepmask”. Bu sistem cisimleri çevresiyle birlikte incelemekte ve cisimlerin özelliklerini, cisimleri sınıflandırmak için analiz etmekte.
Bu gelişme yapay zeka araştırmaları için çalınan savaş davullarından sadece bir tanesi ve Facebook bunun zorlu bir süreç olacağını biliyor.
“Bu teknolojinin gelişmesi çok uzun yıllar ve çok fazla emek gerektirecek” diyor Facebook’un teknoloji departmanı başkanı Mike Schroepfer ve devam ediyor: “Ancak yeni teknolojileri doğru bir şekilde kullanabilirsek, dünyayı birbirine bağlamada çok daha başarılı olacağız.”
