Ay yarışı kızışmaya başladı. Yakında Google Lunar XPrize Ay’a gidip üzerinde 500 metre boyunca hareket edebilen ve Dünya’ya fotoğraf yollayabilen robotları gönderecek olan özel olarak finanse edilen ekiplere 30 milyon Amerikan doları ödül dağıtmaya hazırlanıyor.
Yarışma kurallarına göre yarışmacıların Ay’a gidecek bir rokette yerlerini 31 Aralık 2016 tarihine kadar ayırtmış olmaları gerekiyor. 34 takım arasından 5’i bu çok önemli kontrol noktasını geçti. 20 milyon dolarlık büyük ödül, 5 milyon dolarlık ikincilik ödülü ve toplamda 5 milyon dolarlık ufak ödüller için fırlatmaların 31 Aralık 2017 tarihinden önce başlatılması gerekiyor.
Fakat XPrize tarafından yapılan güncellemede takımların görevlerini yıl sonundan önce tamamlama zorunluluğu olmadığı belirtiliyor:
Her finalist ekibin farklı görev planlarının farkında olan XPRIZE kurallarda bir güncelleme yaparak fırlatma işleminin son gün olan 31 Aralık 2017 tarihine kadar tamamlanması yerine bu tarihe kadar başlatılması yönünde bir değişiklik yaptı.
Kuraldaki bu güncelleme, inişe geçmeden önce Ay’ın etrafında yörüngede biraz daha zaman geçirmeye ihtiyacı olan ekiplere yardımcı olacak. Her ekip 2017 sonu gelmeden fırlatmayı gerçekleştirdiği sürece bitiş çizgisine doğru acele etmeden yoluna devam edebilir. Tabii aslında burada önemli olan özel olarak finanse edilen bu uzay araçlarından hangisinin Ay’ın yüzeyine inen ilk özel uzay aracı olma ayrıcalığına sahip olacağı ve zaferini ilan edeceği.
İşte Ay’a doğru yola çıkacak olan 5 takım:
Space IL – Ay’a ilk bileti ayırtan ekip İsrailli bu ekip. Bulaşık makinası ölçülerindeki bu uzay aracı gezici gibi dolaşmaktan ziyade retro iticileri kullarak Ay’ın yüzeyinde 500 metre yol katedecek. SpaceIL, Spaceflight Industries ile bir gezi düzenledi.Moon Express – Bu Silikon Vadisi kuruluşu olan firmanın sitesinde araçlarının nasıl çalıştığı hakkında bilgiye yer verilmemiş. Bir Yeni Zelanda şirketi olan Rocket Lab ile fırlatma yapmayı planlıyorlar.Synergy Moon – 15 farklı ülkenin insanından oluşan bu ekip, bir iniş aracı ve bir ya da daha fazla olmak üzere yukarıdakine benzer geziciler göndermeyi hedefliyor. Interorbital Systems’dan bir Neptün roketi aracılığıyla göndermeyi planlıyorlar. Firma daha önce daha ufak roketler uçurdu, fakat Ay’a yapılacak olan başarılı bir uçuş onları yepyeni bir sahaya taşıyacaktır.Team Indus – Gördüğümüz kadarıyla bu robot “en sevimli robot” ödülünü alabillir. Tabii ki böyle bir ödül yok. Team Indus’un iniş aracı 2017 sonlarına doğru Hindistan Uzay Ajansı’nın bir roketinde fırlatılacak, daha sonra güneş enerjisiyle çalışan 5 kg’lık bu gezici bırakılacak.Hakuto – Bu şık görünümlü gezici Team Indus’un iniş aracında Ay’a gidecek. Gezici, Ay yüzeyinin aşırı sıcaklık değişikliklerine dayanabilen bir karbon fiber gövdeye sahip. (Öğle vakti 100℃, gece -150℃’nin altında.) Bunun yanında 360 derecelik görüntüler çekebilecek.
Çok saygıdeğer bir çaba. Ancak her ne kadar son teknolojik gelişmeler ışığında ve NASA tecrübesinden yararlanarak tasarlansalar da halen oldukça ilkel zeka içeriyorlar. Özellikle hareket kaynaklarının halen ROKET temelli olması bu ilkelliğin göstergesi. Ay veya herhangi bir dünya dışı hedefe ulaşmanın ve dönmenin hareket stratejisi roket sistemi olmamalı. Artık daha gelişmiş bir yöntemi kullanmalıyız. Herhangi bir cismin yer çekimi ve sürtünme kuvvetlerinden bağımsız hale gelmesi için onu bir rokete dönüştürmek fikrinden kurtulmalıyız. Ek olarak delmek, kesmek, vidalamak, kaplamak, yalıtmak ve boyamak gibi birleştirme yöntemlerinden de kurtulmalıyız. Tüm bunlar oldukça ilkel araçları inşa ederek bunlara uzay aracı demek insan zekasına ve becerisine karşı tutuculuk haline gelmiştir. Mühendislik bilimlerine saygısızlık etmek istemem ama hafıza gücü lisans kazanan çoğunluğun karşısında hayal gücü ile lise mezunu kalan azınlığın sesine de kulak vermedikçe bu ezberi bozamazsınız.
Çok saygıdeğer bir çaba. Ancak her ne kadar son teknolojik gelişmeler ışığında ve NASA tecrübesinden yararlanarak tasarlansalar da halen oldukça ilkel zeka içeriyorlar. Özellikle hareket kaynaklarının halen ROKET temelli olması bu ilkelliğin göstergesi. Ay veya herhangi bir dünya dışı hedefe ulaşmanın ve dönmenin hareket stratejisi roket sistemi olmamalı. Artık daha gelişmiş bir yöntemi kullanmalıyız. Herhangi bir cismin yer çekimi ve sürtünme kuvvetlerinden bağımsız hale gelmesi için onu bir rokete dönüştürmek fikrinden kurtulmalıyız. Ek olarak delmek, kesmek, vidalamak, kaplamak, yalıtmak ve boyamak gibi birleştirme yöntemlerinden de kurtulmalıyız. Tüm bunlar oldukça ilkel araçları inşa ederek bunlara uzay aracı demek insan zekasına ve becerisine karşı tutuculuk haline gelmiştir. Mühendislik bilimlerine saygısızlık etmek istemem ama hafıza gücü lisans kazanan çoğunluğun karşısında hayal gücü ile lise mezunu kalan azınlığın sesine de kulak vermedikçe bu ezberi bozamazsınız.