Bilim insanları Dünyalı gibi düşünerek, Mars’taki kum fırtınalarının elektrokimyasal etkilerini gözden kaçırmış olabilir.
Toz parçacıkları, Dünya’da çoğunlukla fiziksel etkileri bağlamında düşünülüyor (erozyon gibi). Fakat elektriksel etkiler, Mars’tan Venüs’e ve Jüpiter’in buzlu uydusu Europa’ya kadar farklı egzotik yerlerde; bir gezegenin kimyasal yüzey bileşimi ile atmosferini nispeten kısa bir zamanda etkileyebilir.
St. Louis – Washington Üniversitesi Dünya ve Gezegen Bilimleri Bölümü’nde araştırma profesörü olan Alian Wang, “Bilimsel araştırmanın bu yönü, geçmişte büyük oranda gözden kaçmış” diyor. “Araştırmacılar, karasal tecrübelere dayalı olarak sıradan şekilde düşünmeye alışık.”
Wang’ın Journal Geophysical Research: Planets bülteninde yayımlanan çalışması, Mars’taki Curiosity keşif aracının Gale kraterinde bulduğu biçimsiz sülfür ve klor tuzlarına odaklanıyor. Mars’ta meydana gelen toz faaliyetleri sırasında gerçekleşen elektrokimyasal süreçler, bu maddelerin kimyasal imzasına nispeten kısa bir jeolojik zaman diliminde (birkaç yıldan, birkaç yüz yıla kadar) etki etmiş olabilir.
Wang’ın açıkladığına göre düşük kuvvetli elektrostatik deşarj, Mars yüzeyindeki maddeleri dönüştüren elektrokimyasal tepkimelere sebep oluyor ve kristalliğin kaybolmasına, yapısal suyun ortadan kalkmasına ve sülfür, klor ile demir gibi belli elementlerin oksitlenmesine yol açıyor.
“Elektrostatik deşarjın toplu şekilde oluşturduğu kimyasal etkiler, önemli boyutlara ulaşabilir” diyor Wang. “Yeni çalışmamızın merkezindeki fikir de buydu.”
Bulgular, Mars keşif görevlerindeki bir sonraki aşamanın bilimsel önceliklerine bilgi sağlayabilir. Bu görevler arasında NASA’nın Perseverance keşif aracı, Çin Ulusal Uzay Dairesi’nin Tianwen-1 iniş ve keşif aracı ile Avrupa Uzay Aracı’nın ExoMars iniş ve keşif aracı bulunuyor.
Shawn Ballard/St. Louis – Washington Üniversitesi. Ç: O.
