Onun zihni, Evren’imizi farklı şekilde görmüştü.
Eğer Stephen Hawking bir yıldız olsaydı, bir süpernova gibi sönerdi.
Emekliye ayrılarak sessizce unutulup gidenlerden olmayan ünlü fizikçinin tahminleri, son güne kadar ön sayfa haberlerinin değişmez bir parçası olmuş ve bizi, yaptığı uyarıların derin bilgelik sözleri mi olduğunu, yoksa ünlü bir bilim insanının asabi endişeleri mi olduğunu sorgular halde bırakmıştı.
Ancak ister katılın ister katılmayın, bu beş uyarı, haklı olarak gelecek yıllarda insanlığın konuştuğu şeylerden biri olacak.
1. İnsanlık ya felakete doğru gidiyor, ya da yıldızlara
Stephen Hawking’i tarif etmek için kullanabileceğimiz birçok kelime var. Ancak ‘iyimser’ kelimesinin bunlardan biri olup olmadığını bilmek zor.
The Telegraph gazetesinden Sarah Knapton’a göre, 2016 yılında Radio Times‘a konuşan Hawking şöyle demişti: “Bir miktar tehdit ile karşı karşıyayız: Bunlar nükleer savaş, küresel ısınma ve genetiği değiştirilmiş virüsler.”
“Dünya gezegeni üzerinde, belli bir yıl içinde bir felaketin yaşanma ihtimali epey düşük olsa da, bu ihtimal zamanla artıyor ve önümüzdeki bin veya on bin yıl içinde neredeyse hale geliyor.”
Hawking, kaderimizin uzayda yolculuk yapan bir tür haline gelmek olduğunu söylüyor. Tabi en azından önümüzdeki yaklaşık yüz yıl içinde kendimizi yok etmekten kaçınabilirsek.
“Fakat, en azından önümüzdeki yüz yıl boyunca, uzayda kendi kendine yetebilen topluluklar oluşturamayacağız, bu yüzden bu dönemde çok dikkatli olmak zorundayız.”
Elimizden gelenin en iyisini yapacağız, Profesör Hawking.
2. Ayağa kalkmalı ve biraz daha fazla gezinmeliyiz
Hawking, kara delik denilen kocaman kütlelerle ilgili şeyler üzerinde çalışma yaparak bilime damga vurdu.
Bu durum ona obezliğe karşı konuşma yetkisi verir mi? Tartışmaya açık. Ancak 2016’da tam da bunu yaptı ve büyüyen bel ölçülerinin ciddiyetine değinen bir konuşma gerçekleştirdi.
Hawking, İsveç’te bulunan ve kâr amacı gütmeyen GEN-PEP şirketinin videolu reklamında şöyle demişti: “Bugün çok fazla insan, fazla kilo ve obezlik ile ilgili sağlık sorunlarından dolayı hayatını kaybediyor. Çok fazla yiyoruz ve çok az hareket ediyoruz.”
Reklama göre bu sorunun çözümü, daha az yemek ve ayağa kalkarak her gün en az yarım saat gezinmek. Eğer çocuksanız da bir saat gezinmek.
“Bu roket bilimi değil” demişti Hawking, yani çok zor bir şey olmadığını söylemişti.
Valla değil yani ama, herkesin bu açıklamayla aynı fikirde olacağından emin değiliz.
3. Yapay zeka hepimizin yerini alacak
Bu gezegende egemen olma süremiz yakında sona erecek. Hepsinin kötüsü de, artık geri dönülemez noktayı geçmiş olabiliriz.
Hawking, geçen yıl Wired dergisiyle yaptığı bir görüşmede şöyle uyarıyordu: “Ok yaydan çıktı. Yapay zekanın, insanların yerini tümüyle almasından korkuyorum.”
Yapabileceğimiz en iyi şey, orduda yapay zekanın kullanılmasını yasaklamak ve işlerimizi nasıl yavaşça ele geçirdiğine dikkat etmek.
Buna göre eğer yıldızlara gidecek olursak, bunu yapay zekanın yardımı olmadan mı yapmalıyız? Bu konudaki tartışma da devam ediyor.
4. Uzaylılar muhtemelen en iyi arkadaşımız olmak istemeyecekler
İşleri düzeltmeye devam ederken, çevre sorunları üzerinde çalışırken, yapay zekayı nispeten akılsız tutarken ve Mars’a ayak basmaya hazırlanırken, sessiz olmaya çalışmamız da gerekiyor.
Hawking, uzaylıların oralarda bir yerde olduklarına inanıyor.
2016 tarihli Stephen Hawking’in En Sevdiği Yerler isimli bir filmde Hawking şöyle demişti: “Ben yaşlandıkça, yalnız olmadığımıza hiç olmadığı kadar fazla ikna oldum.”
“Bir ömür boyu merak ettikten sonra, uzaylıları bulma konusundaki küresel gayrete yön vermeye yardımcı oluyorum.”
Onları bulmak için bize yardım etmeye hevesli olsaydı da, onlarla bu kadar hızlı şekilde selamlaşmamız gerektiği konusunda o kadar da emin değildi. Karşılaşacağımız bir türün, epey dehşet verici olan bazı teknolojilere sahip olma ihtimali yüksek.
“Eğer öyle olursa, çok büyük oranda daha güçlü olacaklardır ve bizi, bizim bakterileri gördüğümüzden daha değerli şekilde görmeyebilirler” diye uyarmıştı Hawking.
5. Böyle gidersek, uzmanlar yok olacak
Yani tamam, hiç “yok olma” söz öbeğini kullanmadı. Ancak onu düşündüğünü biliyoruz!
Geçtiğimiz yılın Mart ayında yaptığı bir konuşmada, “Uzmanlara karşı gerçekleşen küresel bir başkaldırıya şahit oluyoruz” demişti.
Sahte haberlerin büyük haberler haline gelmesiyle Hawking, basının durumu üzerine sorulan soruları cevaplayarak, zamanını sorunlar üzerinde çalışmaya adayan insanların tavsiyelerini dinlememiz gerektiğini söyledi.
Hawking, dinleyicilere, bilim ve teknolojinin çevresel sorunlarımıza ve yapay zekanın muhtemel tehditlerine karşı çözüm sunacağını aktardı.
İşte bu, hepimizin destekleyebileceği bir Stephen Hawking tavsiyesi.
Bu arada Stephen Hawking’in öldüğü tarihle ilgili de bazı ilginç, evrensel tesadüfler var. Kendisi, bir diğer ünlü kuramsal fizikçi Albert Einstein‘ın 1955 yılında öldüğü yaş olan 76 yaşında öldü. Hawking’in öldüğü, ayrıca Einstein’ın doğum günüydü. Hayatını kaybettiği gün (yani dün), ABD’de Pi Sayısı Günü olarak kutlanıyor.
Kaynak: ScienceAlert. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
