Tahminlere göre ABD’de 70 – 80 milyon kadar ev köpeği var. Biz onları insanoğlunun dostu olarak tanımlıyoruz. Canis familiaris, nam-ı diğer evcil köpek, ilk olarak 15.000 yıl önce Avrasya’da gri kurtunların evcilleştirilmesi sonucu evrimleşti, diye düşünüyorduk. Ancak yeni genom araştırmaları, gri kurtun ilk olarak Orta Asya’da evcilleştirildiğini gösteriyor!
Önceki genetik araştırmalarda kurtların evcilleştirilme yeri Güney Çin olarak bulunmuştu ancak paleontolojik veriler Avrupa ve Sibirya’yı işaret ediyordu. Bu çelişen veriler tartışmalara dahi yol açmadı ve gri kurtun evcilleştirilme zamanı bundan 15.000 yıl önce, evcilleştirilme yeri de Avrasya olarak kabul edildi.
Canis familiaris içerisinde birçok grubu barındırır. Bu gruplar karışık veya safkan olmakla birlikte, görünüşleri açısından farklılık gösterirken genetik yapıları çok benzerdir çünkü hepsi küçük, kontrollü gen havuzundan gelmektedir. Ayrıca en modern tür 200 yıl önce evrimleşmiştir.
Cornell Üniversitesi’nden Adam Boyko araştırmalarını köpeklerin evrimi üzerine yoğunlaştırmış. O ve ekibi 38 ülkeden 549’u safkan 5392 köpekten aldıkları 185800 genetik markörü analiz etmişler. Bu araştırma dünya üzerinde, köpeklerin soyunun incelendiği en geniş araştırma olarak da tarihe geçmiş durumda. Bulgularına göre genetik farklılıklar Orta Asya’da, özellikle de Nepal ve Moğolistan’da daha fazla. Güney Pasifik ve Amerika gibi kıtalarda yapılan analizler ise oradaki köpeklerin Avrupa kökenli olduğunu gösteriyor. Bu işleri biraz karıştırıyor olsa da, Amerika’yı keşfeden batılı kültürler göz önüne alındığında çok da şaşırtıcı değil.
Kırma türlerin kendi özelliklerini ortaya çıkaran genlerin farklı türlerden gelen genlere karşı koyamama nedeni ise hem Orta Asya’da var olan geniş gen havuzu hem de oradaki türlerin her ortama daha kolay uyum sağlamaları olarak düşünülüyor.
Şimdiye kadar kimse ilk evcilleştirilen kurdun ne olduğu ya da nasıl evcilleştirildiği hakkında bilgi edinemedi. Ancak Boyko ve ekibinin bir fikri var.
Ekip Orta Asya’da 15.000 yıl önce gri kurtların var olduğunun altını çiziyor. Avcı-toplayıcı kabilelerin avlanmaları, iklim değişiklikleri gibi faktörler kurtların av sayısını azaltmış olabileceğini, durum böyle olunca da kurtların leşleri yemeye başladıklarını öne sürüyorlar. Böylece kurtların, insanlardan arta kalan yiyecekleri yiye yiye onlara yaklaştıklarını tahmin ediyorlar. Buna tamamen güvenmek çok zor, belki de hiçbir zaman bilemeyeceğiz evcilleştirmenin nasıl olduğunu ancak ekibin ortaya attığı teori hiç de küçümsenecek bir teori değil.
