Binlerce tekil ışık parçacığından meydana gelen tek bir “süper foton”: Bonn Üniversitesi’nde çalışan araştırmacılar, yaklaşık on yıl önce böylesine olağanüstü bir durumu ilk defa meydana getirmiş ve tamamen yeni bir ışık kaynağı sunmuşlar. Optik Bose-Einstein yoğunlaşması olarak bilinen bu hal, o zamandan beri pek çok fizikçiyi büyülemiş durumda; çünkü ışık parçacıklarının bu garip dünyası, çok özgün fiziksel olgulara ev sahipliği yapıyor.
Süper fotonu keşfeden Prof. Dr. Martin Weitz ile kuramsal fizikçi Prof. Dr. Johann Kroha’nın önderliğinde çalışan ve aralarında Fahri Emre Öztürk’ün de bulunduğu araştırmacılar, kuantum dünyasına gerçekleştirdikleri bu son “seferden” yaptıkları çok özel bir gözlem ile dönüyorlar. Takım, optik Bose-Einstein yoğunlaşmasında daha önce bilinmeyen, yeni bir faz geçişini bildiriyor. Buna ise aşırı sönümlü faz adı veriliyor. Science bülteninde yayımlanan sonuçlar, uzun vadede şifreli kuantum iletişiminde fayda sağlayabilir.
Bose-Einstein yoğunlaşması, genelde sadece çok düşük sıcaklıklarda meydana gelen olağanüstü bir fizik durumu. Onu özel kılan şey ise, bu sistemdeki parçacıkların artık ayırt edilebilir olmaması ve çoğunlukla aynı kuantum mekaniği halinde bulunması. Diğer bir ifadeyle, tek ve dev bir “süperparçacık” şeklinde davranmaları. Dolayısıyla bu hal, tekil bir dalga fonksiyonuyla tanımlanabiliyor.
Kaynak: Bonn Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
