Dünya aşağı yukarı 4,5 milyar yaşında, fakat söylenenlere göre gezegenimizin yüzeyi bir iki milyar yıl kadar daha genç. Dünya’nın bu erken çağlarına inebilmemizse pek de şaşırtıcı olmamalı.
Science’ın 2017 Mart sayısındaki bir makalede araştırmacıların Kuzey Amerika’da en eski kayaçları buldukları ve bunları inceleyerek zamanda geri gidebileceklerinden bahsediliyor. Araştırma yazarlarından Jonathan O’Neil Kanada’daki Kraton katmanını (kıtanın kenarlarında birkaç milyar yıl boyunca sıkışmış olan en eski katman) inceledikten sonra, bu kayaçların yaklaşık 2,7 milyar yaşında olduklarını ve neredeyse kıtanın kendisiyle yaşıt olduğunu belirtiyor.
Araştırmada anahtar rol oynayan şeyse 2,7 milyarlık kayaçların içerisinde bulunan “neodimyum-142” izotopu. Bölgede yıllardır araştırma yapan O’Neil, neodinyum-142’nin Dünya’nın oluşumunun ilk 500 milyon yılı içerisinde oluştuğunu bu yüzden de Dünya’nın en eski devirlerini araştırmak için bu izotop üzerinde çalışmanın çok önemli olduğunu belirtiyor.
Bulguları, kıtadaki 2,7 milyar yıllık kayaçların aslında 4,3 milyar yıllık okyanus tabanlarından geldiğini ortaya çıkardı. Bu da jeologların aklına, aradaki 1,4 milyar yılda neler olduğu ya da nelerin değiştiği sorusunu getiriyor.
Jeologlar hala daha Dünya’nın ilk dönemlerindeki jeolojisinin neye benzediğini anlamaya çalışıyorlar. Günümüzde (!) levha hareketleri Dünya’nın jeolojisini oluşturuyorken o dönemlerde durum daha farklı olabilir.
O’Neil, Dünya’nın yarattığı şeyi yok ettiğini ve bu şekilde de geri dönüşümde çok başarılı olduğunu söylüyor. Günümüzde en eski okyanus levhaları doğumundan itibaren başka bir kıtanın altında sıkışana kadar 200 milyon yıl kadar yaşayabiliyor. Fakat güncel araştırmalar Dünya’nın ilk zamanlarındaki okyanus levhalarının 1 milyar yıl kadar yaşayabildiğini, bu da eski zamanlarda şimdikinden farklı bir yapının olduğunu gösteriyor. O’Neil, nasıl olur da levhanın 1 milyar yıl yaşayabildiği sorusunun şimdilik kafa karıştırıcı olduğunu belirtse de henüz pes etmiş değil. Şu ana kadarki bulgularının yalnızca son 12 yılda keşfedebildiğini ve Kanada ve pek çok yerde araştırılmayı bekleyen daha pek çok kayacın olduğunu söylüyor.
