Alzheimer hastalığı veya bununla ilişkili demansları (ADRD) bulunan kişiler, sık sık depresyon, saldırganlık ve kaygı gibi davranışsal ve psikolojik belirtiler yaşıyorlar. Bu belirtiler, sıklıkla antipsikotik, antidepresan ve benzodiazepinler ile tedavi edilmeye çalışılıyor. Ancak bu ilaçlar da genelde yan etki oluşturuyor.
Evcil hayvan terapisinin, yaşlı yetişkinlerin ruh halini ve davranışını iyileştirmede maliyet yönünden etkili bir tedavi müdahalesi olduğu bilinse de; sosyalleşme ve grup faaliyetleri gibi lojistik avantajlarına rağmen, gündüz bakım evlerindeki evcil hayvan terapisi hakkında pek bir şey bilinmiyor.
Florida Atlantik Üniversitesi Hemşirelik Fakültesinde çalışan araştırmacılar, sevimli ve “kürklü” bir refakatçinin de yardımıyla birlikte satın alması kolay, etkileşimli robot kedilerin hafif ila orta dereceli demans taşıyan yaşlı yetişkinlerdeki ruh halini, davranışı ve algısal perfomansı iyileştirmeye dönük etkisini incelemişler. Yürütülen bu ilaç dışı müdahale, yetişkinlerin gittiği bir gündüz bakım evine gerçekleştirilen 12 ziyaret boyunca uygulanmış. Katılımcılar, evcil hayvanlarının bir robot olduğu ve canlı bir hayvan olmadığı konusunda bilgilendirilmiş. Katılımcıların her biri, boyunluk ve kişisel bir isim künyesinin takıldığı kedilerine isim seçmiş.
Issues in Mental Health Nursing bülteninde yayımlanan çalışmada araştırmacılar Alzheimer Hastalığı ve İlişkili Demanslar Ruh Hali Ölçeği, Gözlenen Duygu Derecelendirme Ölçeği ve Cornell Demans Depresyonu Ölçeği’ni kullanarak katılımcıların ruh halleri ile davranışsal belirtilerini değerlendirmişler. Araştırma takımı, Mini Zihinsel Durum Muayenesi yardımıyla katılımcıların algısal performansını da değerlendirmiş.
Sonuçlar, robotik bir evcil kediyle yapılan bu müdahalenin, ruh haline dönük tüm notları zamanla iyileştirdiğini ve Gözlenen Duygu Derecelendirme Ölçeği ile Cornell Demans Depresyonu Ölçeği’nde önemli iyileşmeler meydana geldiğini göstermiş. Katılımcıların yarısından fazlası sonradan yapılan Mini Zihinsel Durum Muayenesi testinde önceki testten daha yüksek puan elde ederken; dikkat/hesaplama, dil ve kaydetme becerilerinde de hafiften orta dereceye kadar iyileşmeler olduğu görülmüş. Alzheimer Hastalığı ve İlişkili Demanslar Ruh Hali Ölçeği’nde elde edilen sonraki test sonuçları da önceki test koşullarından altı puan daha yüksek olmuş.
Bulgular iki hafta önce Issues in Mental Health Nursing bülteninde sunuldu.
Kaynak: Florida Atlantik Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
