Perseverance keşif aracı Mars’a daha yeni indi. Bu esnada selefi Curiosity, Gale kraterinin merkezinde birkaç kilometre yüksekliğindeki bir dağ olan Sharp Dağı’nın (resmi adı Aeolis Mons) tabanını araştırmaya devam ediyor. Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Markezi (CNRS) Astrofizik ve Gezegenbilim Araştırma Enstitüsü’nde çalışan araştırmacı William Rapin’in önderliğindeki Fransız ve Amerikalı araştırmacılar, ChemCam cihazındaki teleskobu kullanarak Sharp Dağı’nın sarp arazisini belli bir mesafeden detaylı şekilde gözlemlemişler. Gözlem sonucunda araştırma takımı, burada kaydedilen Mars ikliminin yaklaşık 3 milyar yıl önce tamamen kuruyana dek kurak ve nemli dönemler arasında geçiş yaptığını keşfetmiş.
Mars’ın yörüngesinde dönen uzay aracı, önceden Sharp Dağı’nın yamaçlarındaki mineral bileşimi hakkında ipuçları sağlamış. Şimdiyse ChemCam, gezegen yüzeyindeki tortul yatakları detaylı şekilde gözlemleyerek bunların hangi koşullarda oluştuğunu ortaya çıkarıyor. Birkaç metre kalınlığında olan bu arazide yukarı doğru çıkıldığında, yatak tipleri önemli ölçüde değişiyor. Alt kısımda, Sharp Dağı tabanını oluşturan ve gölde çökelmiş killer bulunuyor. Bu geniş, uzun ve çaprak tabakalı yapılar, uzun ve kurak bir iklim dönemi sırasında rüzgarla oluşan kumul göçünün bir işareti niteliğinde.
Daha da yükseğe bakıldığında görülen ve nehir taşkın yatağının tipik tortuları olan ince, değişken narin ve dirençli yataklar, daha nemli koşulların geri dönüşünü simgeliyor. Bu yüzden Mars iklimi, muhtemelen kurak koşullar ve nehir ile göl ortamları arasında büyük ölçekli birkaç dalgalanma yaşamış; ta ki genel olarak, günümüzde gözlenen kurak koşullar hakim olana kadar. Curiosity’nin, uzayan görev süresi esnasında Sharp Dağı’nın eteklerine tırmanıp çeşitli yataklarda delgi yapması planlanıyor. Araç bu modeli test ederek, antik iklimin nasıl evrimleştiğini daha detaylı tanımlayacak ve belki de bu önemli dalgalanmaların kökenini anlamamızı sağlayacak. Araştırma Geology bülteninde yayımlandı.
CNRS. Ç: O.
