NASA, Mars’a düzenleyeceği sıradaki planlı görevini, görevde kullanacağı robotta yer alacak olan bilimsel bir alette karşılaşılan bir hata üzerine süresiz erteledi. InSight isimli aracın 2016 Mart ayında fırlatılması ve Mars’a ulaştığında gezegendeki sismik aktiviteleri takip etmesi planlanıyordu. Gerçekleştirilmesi planlanan bu görev ise Curiosity’nin 2012’de Mars’a inmesinden bu yana Kızıl Gezegen’e düzenlenecek olan ilk görev olma niteliğini taşıyordu. NASA, gecikmenin tam olarak ne kadarlık bir zaman dilimini kapsadığını açıklamadı ancak Science‘a göre en az iki yıllık bir gecikme olması bekleniyor.
InSight’ın bilimsel araçlarını barındıran vakum mühürlü taşıyıcıda meydana gelen sızıntıyı, NASA’nın Jet Propulsion Laboratory isimli birimi 3 Aralık’ta tespit etmişti. SEIS isimli bu aracın InSight’a, NASA’nın söyleyişiyle “Kızıl Gezegen’in iç mekaniklerini anlamak için geliştirilmiş bir makine” olma özelliği kazandırması bekleniyordu. Uzay aracının, özünde Kızıl Gezegen’de yaşanan depremleri ortaya çıkarmak için tasarlanmış bir araç olduğunu ve yerde meydana gelen atom boyutundaki hareketleri bile ölçebildiğini söylemek gerekli.
Bu derecede bir hassasiyetin sağlanması içinse gerekli aletlerin bir vakum içerisinde bulunması gerekmekte. Bu vakum alanı sağlanmaya çalışılırken ise çeşitli kaçakların olduğu keşfedildi. NASA’nın bilim ekibinin lidei John Grunsfeld’e göre kaçaklar “görevin gerçekleştirilmesini engelleyecek kadar büyüktü”.
Vakum mühründeki kaçakları gidermeye yönelik çabalar sonuçsuz kalınca da NASA, görevi erteleme kararı aldığını duyurdu. “Kapsamlı denetlemelerin ardından, NASA yöneticileri 2016 Mart’ta gerçekleştirilecek olan InSight görevini askıya alma kararı aldılar. Bu karar, görevde kullanılacak olan temel bilimsel ekipmanın içinde bulunduğu vakum mühründe tespit edilen hava sızıntısının giderilmesi çalışmasının başarısız sonuçlanması ardından alındı.”
SEIS ekipmanı Fransız uzay ajansı (CNES) tarafından tedarik edilmekte ve kurumun başkanı Jean-Yves Le Gall’e göre bu sızıntı Mart 2016’ya kadar tamir edilebilir. Yaptığı açıklamada, “NASA’nın Mars InSight aracında meydana gelen sızıntıyı ortadan kaldırma çabamızı sonlandırmayacağız” diyen Le Gall, “Sorunu çözmek için 5 Ocak’a kadar zamanımız var.” diyerek sözlerini noktaladı.
CNES’in Toulouse Uzay Merkezi yöneticisi Marc Pircher ise bu konu hakkında daha az hevesli konuştu: “Bu derecede hassas bir alet ilk kez üretiliyor. Başarmaya çok yakındık ancak beklemediğimiz bir anomaliyle karşılaştık. Bu da daha ayrıntılı bir inceleme süreci gerektiriyor. Ekibimiz soruna çözüm bulacaktır ancak bunun 2016’daki fırlatma takvimine yetişmesini beklemiyoruz.”
NASA da sorunun çözülmesi için yeterli zamana sahip olmadıklarını ve bir çözüm üretilse bile fırlatmadan önce tüm denemeleri yapabilmek için yeterli sürenin bulunmadığını ifade ediyor. Mars’a yapılan yolculuklar genel olarak belli zamanlarda gerçekleştiriliyor ve bu zamanlar da gezegenlerin yörüngelerinin birbirine en yakın olduğu döneme göre belirleniyor. InSight için en uygun zaman 4 Mart ile 30 Mart 2016 arasındaydı. Bir sonraki en uygun zaman ise muhtemelen 2018 yılı içerisinde olacak.
