Neden Dünya’nın da Satürn’ünki Gibi Halkaları Yok?

Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün… Hepsinin halkaları var. Öyleyse Dünya’nın neden yok?
Bu dört gezegenin başka ortak noktaları da var: Hepsi çok sayıda uyduya sahip ve her biri gaz devi gezegenler grubunda. Bu gezegenler kendilerine yaklaşan tüm gök cisimlerini çekiyor ve dolayısıyla kuyrukluyıldızlar, asteroitler ve uzay kayaları onların kütleçekim etkisinden kurtulamayıp parçalarına ayrılıyor. Zaten bu kadar fazla uyduya sahip olmalarının da, çevrelerini saran halkalarının da sebebi bu.

Dünya ise daha farklı bir yapıya sahip ve daha küçük bir gezegen. Bizim de bir uydumuz var ancak onunla aramızdaki mesafe, Ay’ın parçalarına ayrılıp etrafımızda halkalar oluşturacak şekilde dağılmasını önlüyor. Satürn ve diğer gezegenlerin etrafındaki halkaların kaynağı olarak, diğer gök cisimleriyle meydana gelen çarpışmalar gösteriliyor. Ay’a onu parçalarına ayırabilecek büyüklükte bir gök cismi çarpsa, bunun sonucunda gezegenimiz çevresinde de halkalar oluşabilir. Fakat bu şekilde oluşan halkalar ne kadar uzun süre orada kalır, bunu bilmiyoruz. Satürn’ün büyük oranda buz parçalarından oluşan halkaları, gezegenin uyduları tarafından korunup besleniyor. Örneğin Enceladus’un gayzerleri, E halkası denilen bölüme katkıda bulunuyor.

Bir de Satürn’ün Güneş’ten 1,4 milyar kilometre uzak olması var ki, buz halkaların erimeden korunmasına yardımcı olan bir diğer unsur da bu. Aynı durum Dünya için geçerli değil. Güneş’e daha yakın oluşumuz nedeniyle buz parçaları zamanla erimeye mahkûm olurdu. Buz değil de kaya parçalarından oluşan halkalara sahip olsaydık, bu halkaların daha uzun süre dayanacağını söylemek mümkün olurdu. Belki parlak olurlardı ve onları soluk bir şekilde görebilirdik kadar ama buz kadar parlamayacakları için yine Satürn’ün halkaları gibi görünmezlerdi.

Popular Science Türkiye arşivinden.