NASA’nın Hubble Uzay Teleskobu’nu kullanan gökbilimciler, Neptün’deki gizemli ve karanlık bir girdabı aniden yön değiştirirken izlemişler.
Atlantik Okyanusu’ndan daha büyük olan ve gezegenin kuzey yarımküresinde ortaya çıkan bu fırtına, Hubble tarafından 2018 yılında keşfedilmiş. Bir yıl sonra yapılan gözlemler ise fırtınanın, bu gibi fırtınaların genelde gözden kaybolduğu ekvator yönünde güneye doğru kaymaya başladığını göstermiş. Ancak Hubble, girdabın Ağustos 2020’de yön değiştirdiğini güneye doğru hızla geri döndüğünü saptamış. Hubble son 30 yılda buna benzer karanlık noktaları takip ettiyse de, atmosferdeki bu tahmin edilemeyen davranış ilk defa görülmüş.
Ancak şaşırtıcı bir şey daha olmuş ve fırtınanın yalnız olmadığı saptanmış. Hubble bu yılın Ocak ayında, büyük kuzeninin yakınında ortaya çıkan daha ufak boyutlu başka bir karanlık nokta daha belirlemiş. Noktanın dev bir girdaptan kopan, sürüklenen ve sonraki gözlemlerde ortadan kaybolan bir fırtına olabileceği düşünülüyor.
Berkeley – California Üniversitesi’nde çalışan Micheal H. Wong, “Bu gözlemler bizi heyecanlandırıyor çünkü daha ufak boyutlu olan bu karanlık parçanın, karanlık noktanın parçalanma sürecinden çıkmış olabileceğini düşünüyoruz. Böyle bir süreç daha önce hiç gözlemlenmedi. Gözden kaybolup giden bazı diğer karanlık noktalar da görmüştük fakat bilgisayar canlandırmalarında tahmin edilmiş olsa da, dağılan bir şeyi hiç görmemiştik.”
7.400 kilometre genişliğinde olan büyük fırtına, Hubble’ın 1993 yılından beri Neptün’de gözlemlediği dördüncü karanlık nokta. Diğer iki karanlık noktalar ise 1989 yılında uzak gezegenin yakınından geçen Voyager 2 tarafından tespit edilmiş fakat Hubble gözlemlemeden önce ortadan kaybolmuşlar. O zamandan beri, bu yakalanması zor özellikleri görünür ışıkta takip edecek keskinlik ve hassaslığa sadece Hubble sahip olmuş. Fırtınalar, yaklaşık iki yıllık sürelerde birbiri ardına ortaya çıkıp kaybolmuş. Hubble, bu son fırtınayı 2018’in Eylül ayında ortaya çıkarmış.
NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi. Ç: O.
