Pek çok insan için önceden pişirilmiş ve hazır yiyeceklerin kolaylığı, pek ideal olmayan besin bilgilerini gözden kaçırmayı daha kolay hale getiriyor. Fakat Tufts Üniversitesi ve Harvard Üniversitesinde çalışan bilim insanlarının öncülüğündeki bir araştırma takımı, ultra işlenmiş gıdaların yüksek miktarda tüketilmesi ile kalın bağırsak kanseri tehlikesinin artışı arasında keşfedilen bir bağlantıdan sonra bu durumun değişmesini umuyor.
Geçtiğimiz hafta BMJ bülteninde yayımlanan bir çalışmada araştırmacılar, ultra işlenmiş gıdalar tüketen erkeklerin kalın bağırsak kanserine yakalanma tehlikesinin, bu gıdaları çok daha ufak miktarlarda tüketen erkeklere kıyasla %29 daha yüksek olduğunu bulmuşlar. Kalın bağırsak kanseri, Birleşik Devletler’de en çok tanı konan üçüncü kanser konumunda.
Çalışmanın baş yazarı ve Tufts Üniversitesi Friedman Beslenme Bilimi ve Politikaları Ana Bilim Dalında doktora sonrası araştırma görevlisi olan Lu Wang, “Kalın bağırsak kanserinin diğer kanser tiplerine kıyasla beslenme şeklinden en fazla etkilenen kanser olabileceğini düşünerek işe koyulduk” diyor. “Büyük bir bölümü ultra işlenmiş gıda sınıfına giren işlenmiş etler, kalın bağırsak kanseri bakımından güçlü bir tehlike unsuru. Ultra işlenmiş gıdalarda ayrıca yüksek miktarda ilave şeker ve düşük miktarda lif de bulunuyor. Bunlar kilo almaya ve obezliğe katkı sağlarken, obezlik kalın bağırsak kanserinde belirlenmiş bir tehlike unsuru.”
25 yıldan uzun bir süre yürütülen çalışmada, gıda tüketiminin değerlendirildiği ileriye dönük üç büyük araştırmada 159.907 tanesi kadın ve 46.341 tanesi erkek olmak üzere 200.000’i aşkın katılımcının verdiği yanıtlar analiz edilmiş. Katılımcıların her birine, her dört yılda bir gıda sıklığına ilişkin bir anket sunulup yaklaşık 130 gıdanın tüketim sıklığı sorulmuş.
BMJ’deki çalışmada, katılımcıların ultra işlenmiş gıda tüketimleri sonrasında en düşük tüketimden en yükseğe kadar değişen beşte birlik değerler halinde sınıflandırılmış. En yüksek beşte birlik kısımda bulunanlar, kalın bağırsak kanserine yakalanma tehlikesi en yüksek olanlar şeklinde belirlenmiş. Özellikle distal kolondaki kalın bağırsak kanseri vakalarında olmak üzere erkeklerde açık bir bağlantı olduğu belirlense de, çalışmada daha yüksek miktarda ultra işlenmiş gıda tüketen kadınlar için genel bir tehlike artışı gözlenmemiş.
Yazar: Emily Wright Brognano/Tufts Üniversitesi Sağlık Bilimleri Kampüsü.
