Sırt çantalı bir böcek, bomba dedektör teknolojisinin son noktası olabilir. St. Louis’de bulunan Washington Üniversitesi’nden bir grup mühendis, uzaktan kumanda ile tehlikeli bölgelere uçurulacak, antenleri ile patlayıcı kimyasalları koklayacak ve bombayı bulduğunda kablosuz sinyaller gönderecek, sibernetik çekirge geliştiriyor.
Uçan çekirgelerin kokuyu nasıl işledikleri sorusuna yıllarını ayıran biyomedikal mühendislikte Doçent Dr. Baranidharan Raman’ın yürüttüğü proje, Deniz Harp Araştırma Ofisi tarafından finanse ediliyor. “Teknoloji ürünü koku algılama sensörleri doğanın yapımı hayvan burunları ile karşılaştırıldığında çok basit kalıyor.” diyor Raman.
“Neden tekerleği yeniden icat edelim ki?” dedi Raman bir ifadesinde. “Neden biyolojik çözümlerin avantajlarından yararlanmıyoruz?”
Raman Poplular Science ekibine, bu biyorobotik böcekleri üretmek için kendisinin ve meslektaşlarının üç alışılmadık gözüken teknolojiyi bir araya getireceklerini söylüyor.
İlk olarak uçan çekirgeyi istedikleri noktaya yönlendirebilmeliler. Bunu başarmak için böceğin kanatlarını, ışığı ısıya dönüştürebilen biyolojik ipek bir doku ile kaplıyorlar. Sağa gitmesi için sol kanadı lazer ile daha fazla ısıtıp böceğin kontrolünü sağlayabiliyorlar.
Uçan çekirge tehlikeli bölgeye girdikten sonra, sıradaki aşama çekirgenin ne kokladığını öğrenmek. Böceğin beynine cerrahi işlemle yerleştirilen elektrot sayesinde anteninin okuduğu veriyi çalıp, beyninin elektriksel aktivitesini ölçebileceğiz.
Son olarak ölçtüğümüz bu verileri operatöre ulaştırmamız gerekiyor. İşte bu noktada da ufacık sırt çantası devreye giriyor. Araştırmacılar nöral aktiviteyi bir çipe kaydeden veya kablosuz olarak veriyi aktaran, az enerji tüketen ve ağır olmayan bir cihaz üretecek.
Tüm bu teknolojiler ayrı ayrı test edildi, diyor Raman. Şimdi sıra bu teknolojileri biyonik böcek sistemi olarak birleştirmekte.
Peki neden uçan çekirgeler? Zaten bombayı koklayabilen köpek, fare ve hatta yunuslar varken.
“Bu böceklerin kimyasal algılama bölümü aşırı oranda gelişmiş,” dedi Raman. “Bir ortama giren yepyeni bir kokuyu birkaç yüz milisaniye içinde koklayabiliyorlar.”
Ama asıl kilit nokta, uçan çekirge beyninin basitliği. Bu beyin verilerin çalınmasını ve eğer her şey yolunda giderse uzaktan kumandalı patlayıcıların fark edilmesini sağlayacak.
Raman er geç bu sibernetik uçan çekirgelerin başka koku odaklı görevleri gerçekleştirebileceğine, hatta kokuya dayanan tıbbi tanıları koyabileceğine inanıyor.
Mehmet Berk Takım
