1.Sanofi Pasteur’den Dengvaxia: Sonunda Deng humması için bir aşı
Deng humması – genellikle Aedes aegypti sivrisinekleri tarafından taşınan bir virüs – yılda 400 milyon kadar insanda hastalığa neden oluyor. Yüksek ateş, şiddetli baş ağrıları, kusma ve hatta ölüm bile bu hastalığın sonuçları arasında. Halihazırda dünya nüfusunun yüzde 40’ı risk grubunda olmasına rağmen seyahatler ve değişen iklim gibi nedenlerle bu risk daha da tırmanıyor. Bu yıl Dünya Sağlık Örgütü, Deng hummasını önleyen ilk aşıyı önermeye başladı. Aşılamalar ise Brezilya ve Filipinler gibi sıcak bölgelerde başladı. Dört tip virüs hummaya sebep oluyor ve bu yüzden tüm virüs çeşitlerine birden aşı üretmek araştırmacıların 20 yılını aldı. Eğer nüfusun yüzde 20’si aşılanabilirse, humma vakalarında 5 yıl içinde yüzde 50’ye kadar azalma olacağı öngörülüyor. Deng hummasını kontrol altına almak ise hastalığın neden olduğu yıllık 9 milyar dolarlık zararı da ortadan kaldıracak.
2. Braeburn Pharmaceuticals’dan Probuphine İmplantı: Kolay opioid koruması
Opioid (morfin benzeri ağrı kesiciler) bağımlılığı tedavisinde , geri çekilme ilaçlarından bir ya da iki doz eksik almak bağımlılığın tetiklenmesine neden olabilir. Hemen derinin altına yerleştirilen 4 kibrit çöpü boyutunda ve bir seferde 6 aya kadar çekilme semptomlarını hafifletecek şekilde düzenli dozlarda ilaç sağlayan Probuphine implantları bir opioid türevi olan buprenorphine içeriyor. Bu araç şimdilerde opioid bağımlılığından kurtulmak için tedavi gören hastalarda FDA onaylı olarak kullanılıyor.
3. Amgen’den IMLYGIC: Kanserle savaşan virüs
Bilim insanları uzun yıllardır bağışıklık sistemini kanserlere karşı harekete geçirmek için virüslerin kullanılabileceğini biliyorlardı ama bizim virüse karşı direncimizi bozmadan, virüsü değiştirmeleri uzun zaman aldı. 2015 sonlarında, IMLYGIC(cilt kanseri ilacı) ilk FDA(Food and Drug Administration-Amerika Gıda ve İlaç Kurumu) onaylı viral kanser ilacı oldu. Melanom tedavisine yeşil ışık yakan bu uygulamada, modifiye edilmiş uçuk virüsü tümöre enjekte edilerek kansere karşı bağışıklık sistemimizin cevap vermesi sağlanıyor.
4. Abbott’dan Absorb: Yok olan kardiyak stent (kalp stenti)
Metal stentler – tıkalı atardamarları açarak, onların iyileşmelerini sağlayan küçük tüpler – kardiyak ameliyatların dayanak noktasıdır; ancak metaller süresiz olarak kaldığı için, plaklar tekrar stent etrafında oluşabiliyor. Absorb ise aynı işi yapan ama işi bittiği zaman vücut içinde çözünen tamamen biyo-emilebilir bir stenttir. Polilaktitten – vücutta çözünen dikişlerde kullanılan polimer – üretilen bu aracın, klinik deneylerde metal denkleri ile aynı sonuçları verdiği onaylandı.
5. Withings’den Thermo: Arkadaş canlısı termometre
Evde kullandığımız oral termometrelerden doğru sonucu alabilmemiz üç dakikamızı alıyor. Thermo’da ise bu sadece iki saniye sürüyor. 16 kızılötesi sensör, temporal atardamardan hiç vücuda değmeden 4000 adet veri alıyor.
6. Children’s National Medical Center’dan STAR: En hünerli robot cerrah
STAR dikiş atmanın en incelik gerektirdiği bölgelerinden birinde dikiş atabilir: bağırsaklar. STAR’ın cerrahi araçlarında bulunan algılama sistemleri, robotun hassasiyetini arttırarak çok küçük çekilmeleri ve basıncı hissedebilir ve bunlara karşı tepki verebilir. İnsan kadar esnek bağırsakları olan bir domuzun bağırsaklarını dikerken STAR, hem insan hem de insan aracılı robotik cerrahiden daha düzgün aralıklarla dikiş attı ki bu mükemmel bir sonuç.
7. Olivo Lab’dan Second Skin: Cilt bakımında yeni yaklaşım
Güneş hasarı, kırışıklıklar, renk değişiklikleri… Yaşlılığın kaçınılmaz işaretleri görünmez elastik bir polimer kullanılarak çok yakında saklanabilir – hatta oluşması önlenebilir. Second Skin veya XPL , doğrudan cilt üstüne, genç derilerde görülen esneklik gibi özellikleri taklit eden bir örtü olarak yerleştirilebilir.
8. Nima: Cep boy gluten dedektörü
Çölyak hastalığı olanlar yemeklerinin içinde gerçekten gluten olup olmadığı konusunda aşçının sözünü almak zorundalar. Nima bu işi artık hastaların kendi kendilerine yapmalarına izin veriyor. Kart destesi büyüklüğündeki cihazın test çubuklarında bulunan antikorlar, FDA (Food and Drug Administration-Amerika Gıda ve İlaç Kurumu) tarafından normal kabul edilen milyonda 20 parçacık gibi düşük gluten seviyesini bile tespit edebiliyor. Gelecekte, şirket cihazı yer fıstığı gibi diğer genel gıda alerjilerini de tespit edecek şekilde geliştirmeyi düşünüyor.
9. Abbott’dan FreeStyle Libre: Acısız glukoz testi
İnsüline bağlı şeker hastalığı olan hastalar günde on defaya kadar kan şekerlerini ölçmek için parmaklarını delmeleri gerekiyor. FreeStyle Libre sistemi parmak delme işlemini ortadan kaldırıyor. Üst koldaki bir sensör, cildin tam altına yerleştirildiği zaman kan şekerini sürekli takip eden küçük filamenler içeriyor. Hastalar akıllı telefon boyutunda bir cihaz kullanarak kan şekeri seviyelerini kontrol edebiliyorlar. Bu sistemi kullananlarda düşük kan şekeri seviyesi durumu yüzde 38 daha az görülmüş.
FreeStyle Libre iki versiyondan oluşuyor. Profesyonel olan, FreeStyle Libre Pro doktor gözetiminde kullanılmak amacıyla üretildi ve Eylül ayında FDA(Food and Drug Administration-Amerika Gıda ve İlaç Kurumu) onayı aldı. Tüketici versiyonu olan, FreeStyle Libre ise FDA tarafından inceleniyor.
10. MIT’den Hızlı Zika testi: Düşük maliyetli Zika testi
Zika’nın en büyük tehlikesi doğumsal anormalliklere neden olabilmesidir ve bebek bekleyen anneler enfeksiyon geçirip geçirmediklerini bilemeyebilirler. Sıradan laboratuvar testleri günler sürer ve kırsal alanlarda bu testler için uygun tesisler olmayabilir. MIT’deki araştırmacılar 3 saat içinde sonuç almamıza yarayan kağıt bazlı bir test ürettiler. Zika içeren kan örneğine maruz kaldığında , kağıt üzerindeki sarı noktalar maviye döner. Araştırmacılar ayrıca aynı yaklaşımı sıtma gibi diğer hastalıklarda hızlı tanı koyabilmek için düşünüyorlar.
11. St. Renatus’dan Kovanaze burun spreyi: İğnesiz dişçilik
Diş dolgusunun en kötü yanı anestezi uygulamasıdır. Kovanaze aynı işi burun spreyi formunda gerçekleştiriyor. İşlemin yapılacağı taraftaki burun deliğine yapılacak iki doz sprey uygulaması dolgu işlemini tamamen ağrısız hale getiriyor.
12. Shift Labs’dan DripAssist: Daha kolay serum kontrolü
Gelişmekte olan ülkelerde veya askeri karakollarda, hemşireler genelde serum sıvısını, toplardamar içerisine belirli oranda ilaç gittiğinden emin olmak için damla damla sayar. Hastanelerde yaygın olan infüzyon pompası pahalı, büyük ve elektrik gerektirir. DripAssist ise tek bir AA pil ile çalışan oldukça basit bir infüzyon monitörüdür. Serum tüpünün torba ucuna yakın tutturulan, 5 inçlik bir cihaz hastanedeki pompalara göre çok daha az maliyete akışı izleyebiliyor.
Çeviren: Semih Yeğen
