Suyun altı üstünden daha güzel
Tuzludur … sesi gök gürültüsüne benzer … çok geniştir. Okyanus kenarında duran, ayakları nemli kumlara gömülmüş biri, ister istemez kendini küçük hissedecektir. Söz konusu okyanus, ister yalnızca aptalların soğuk sularına üzerinde balık adam giysisi olmadan dalmaya cesaret edebileceği, Oregon kıyıları boyunca uzanan Pasifik Okyanusu olsun, ister Atlas Okyanusu’nun Meksika Körfezi’ne karışırken, berraklaştırdığı ve ısıttığı Florida Keys’in dalgaları olsun. İnsanlık ölçütleriyle bakarsak, dünya okyanusları vahşi ve sonsuz gibi gözükür: Kullanabileceğimiz ancak asla kontrol edemeyeceğimiz bir kaynak ve kesinlikle asla zarar vermeyeceğimiz bir kaynak. 7,3 milyar insanın (ve artıyor) ortaya çıkarabileceği zararlara yenik düşmek için çok geniş ve çok çeşitli. Değil mi?
Burada, belki Kenya’daki bir Vervet maymununun yaptıklarından çıkarılacak dersler olabilir, Haziran 2016’da Gitaru Enerji Santrali’nin çatısına çıkmıştı, sonra da bir transformatörün üstüne ya atlamış ya da düşmüştü, yarattığı zincirleme reaksiyon yüzünden bütün ülkede elektrik kesintisine yol açmıştı. Dikkatsizce yapılan küçük davranışlar bile felaketle sonuçlanan durumlar ortaya çıkartabilir. Biz insanlar, dünya okyanuslarında beceriksizce dolanırken, Vervet kuzenimizle oldukça benzer davranışlar gösteriyoruz.
Dünya okyanusları, gezegenimizin yüzde 70’ini kaplıyor olmalarına rağmen, insanoğlu aşırı balık avlayarak eko sistemlerinde tamir edilemez değişimlere neden oldu—tahminlere göre 2048 yılında dünyada balık kalmayacak. Plastikle kirleterek okyanusu istila ettik, nüfusumuzun toplaştığı merkezlerin hemen yakınlarında bulunabileceği gibi, Kuzey Kutbu’nun ulaşılması en zor, insanların nadir görüldüğü yerlerinde de bulunuyor. Kimyasal kirleticiler—örneğin endüstriyel süreçlerin atıkları—o kadar fazladır ki okyanusun en dipteki derinliklerinde bile bulundular. Bütün bunları destekleyen etmen iklim değişikliğidir, okyanusları ısıtıyor ve mercan resiflerini tehdit ediyor. Avusturalya’daki Büyük Bariyer Resifi, dünyadaki en geniş, mercanlarının yüzde 50’sinden fazlasının beyazlamasını iki yıldır tecrübe etmektedir ve arkasında resiflerin varlığını sürdürüp sürdüremeyeceği konusunda endişelenen insanlar bırakmaktadır. Artan karbon dioksit salınımları okyanusları daha asidik yapmaktadır, pek çok suda yaşayan hayvanın hayatını tehdit etmektedir.
Ama okyanus bize gerekli. Bu sular, dünya oksijeninin büyük çoğunluğunu sağlayan, ilginç bakteri Prochlorococcus’a ev sahipliği yapıyor. Aynı zamanda, 3.5 milyar insan temel yiyecek kaynağı olarak okyanusa bağımlıdır.
2009 yılında Birleşmiş Milletler, 08 Haziran’ı Dünya Okyanus Günü ilan ederek denizlerin insan toplumu nezdindeki önemini tanıdı- aynı zamanda bu değerli kaynağa vermiş olduğumuz gerçek zararı da. Bir kutlama günü olduğu kadar bir ikaz günü de aynı zamanda; okyanusun cömertliğini takdir etme zamanı ve koruma ya da yok etmede bizim oynadığımız rolü anlama zamanı.
Burada, en çarpıcı ve şaşırtıcı okyanus resimlerinden bir galeri oluşturduk. Bunlardan bazıları gezegenimizde hayatın çeşitliliği dolayısıyla nefesinizi kesecek. Diğerleri de, kaybettiklerimiz dolayısıyla dehşete kapılmanıza neden olarak nefesinizi kesecek. Hepsi de, okyanus ve onunla ilişkimiz hakkında düşünmenizi sağlayacak.
Mercanlar milyonlarca türe ev sahipliği yapmaktadır. Humbug dascyllus (Dascyllus aruanus) ve çizgili keçi balıkları (Parupeneus multifasciatus) American Samoa’sındaki sığ resiflerde ve lagunalarda çok görülmektedir.
Beyaz benekli cerrah balıkları (Acanthurus guttatus) okulu, Amerikan Samoa’sındaki resiflerde, uygun başka bir yere giderken yemlenmelerine bir dakika ara vermişler.
Kabarcık mercan (Plerogyra sinuosa) Kızıl Deniz Aqaba Körfezi’nde.
Okinawa Japonya’daki mercan beyazlaması, Eylül 2016’da çekildi. Su çok fazla ısındığında, mercanları hayatta tutan simbiyotik alg tesisleri boşaltır. Bu normal değildir.
Gardner Çukurları, Papahanaumokuakea Deniz Ulusal Anıt bölgesinde, dikenlerin kralı Deniz yıldızına yakından bir bakış.
Honolulu’nun 925 km güney batısında bulunan Krallık Resifi.
Mayıs 2016 tarihinde çekilen Maldivler’deki mercan beyazlaşması—küresel üçüncü beyazlama olayının bir parçası. Dünya’daki mercanların iyileşmesi pek muhtemel görünmüyor.
Dev bir murana (Gymnothorax javanicus) Fiji’de takılıyor.
Mavi bir deniz yıldızı (Linckia laevigata) Fiji’de 2008 yılında fotoğraflandı.
Kırmızı yumuşak mercan, Filipin Adaları, Occidental Mindoro, Apo Resifi.
Çocuk imparator melek balığı (Pomacanthus imperator), Aqaba Körfezi, Kızıl Deniz.
http://oceanservice.noaa.gov/gallery/image.php?siteName=nosimages&cat=Pencil%20Urchin)
Kalem Deniz Kestanesi’ne (Heterocentrotus mamillatus) yakından bir bakış, Ulusal Deniz Anıtı Pasifik Uzak Adaları’ndaki Kral Resifi’nde.
Mavi çizgili balık, Ta’ape, Üç benekli papaz balığı ve Oval Chromis papaz balığı, Lobe mercanları, Pohaku puna ve Masa mercanı, Fransız Fırkateyn Resifleri, Papahanaumokuakea Deniz Ulusal Anıt bölgesi dolaylarında yüzerlerken görüldüler.
Yeşil su kaplumbağası (Chelonia mydas).
Pasifik Okyanusu’nda, en yakınındaki insan yerleşkesine binlerce km uzakta, yüzlerce metre balık ağı dolanır, sahiplerinden kaçmışlar ama halen amaçlarına hizmet etmeye devam ediyorlar: Balıkları tuzağa düşürmek. Balık ve kaplumbağalar ağlara yakalanıyorlar ve ölüyorlar.
Deniz anemonu, Pocillopora, Porites, ve dev istiridyelerle çevrili, Kral Resifi, Pasifik Uzak Adaları, Ulusal Deniz Anıtı.
Gece yarısı mercan balığı (Macolor macularis) , Amerikan Samoası.
Uzun burunlu filefish (Oxymonacanthus longirostris), Amerikan Samoası.
Narin yumuşak pembe derin deniz ahtapot mercanları, Meksika Körfezi, 1500 metre derinlik.
Saklı Okyanus Sergisi 2005
Muhteşem siphonophore, Alaska Beaufort Denizi.
Ay deniz anası
Tebeşir ahtapot deniz mercanı, Meksika Körfesi.
Nadir dumpo ahtapotu(Cirrothauma murrayi) Kör Ahtapot olarak da anılır, gözlerinde lens ve retina bulunumamaktadır. Gözleri sadece ışığı görmektedir, fakat şekilleri algılayamamaktadır.
Kopepod, mikroskop altında yumurtaları ile birlikte görülüyor.
Balina Köpek Balığı, Karayip sahili, Panama. Balık yaklaşık 5-6 metre uzunluğundadır, balina köpek balıkları 12 metreye kadar uzayabilmektedirler- dünyanın en büyük balıklarıdır.
Ahtapod veya mürekkep balığı larvası mikroskop altında görülüyor.
Abisal deniz anası
Deniz anası, Fumitsuki Maru.
Büyük köpek balığı (Carcharinus sp.) altında remora (başındaki emici bir uzuv vasıtasıyla daha büyük balıklara yapışan bir çeşit balık) ile yüzüyor.
İki sütten kesilmiş fok balığı yavrusu deniz kenarında uyuyorlar.
Kabarcık mercanları (Plerogyra sinuosa), Sankisan Maru.
Ekim 2015 başlarında, güney doğu ABD’de Güney Carolina’da, zarar verecek ölçüde yoğun yağmurlar yağdı. Suyun büyük bölümü, Ekim ortalarından itibaren, Atlantik Okyanusu’na savruldu, beraberinde bol miktarda tortu, besin ve çözünmüş organik madde de getirdi. Yukarıdaki resim, NASA-NOAA’nın Suomi uydusundaki Görülebilir Kızılötesi Görüntüleme Radyometre Paketi aygıtından alınmıştır, Ekim 2015’teki akışı okyanus dalgalarıyla karşılıklı ilişki kurarken göstermektedir.
Elaine Leung / NOAA NMFS SWFSC Antarctic Marine Living Resources (AMLR) Program
Antartik deniz kırlangıcı uçuşta.
Yetişkin gentoo pengueni yavrusunu ağzından deniz ürünleriyle besliyor.
Dinlenen Weddell foku.
Antarktika’nın Güney Şatland Adaları’ndaki bir buzdağı, büyük Güney Okyanusu’nun şişmesi ile sürükleniyor.
Antarktika tepeli karabatağına yakından bir bakış, gagasının üzerinde biten mavi ve sarı/turuncu tepeliğin karakteristiğine dikkat çekiyor, çiftleşme mevsimi boyunca en parlak halinde- tahminen eş çekebilmek için.
Martılar, Massachusetts, Stellwagen Sahili’nde kambur balinanın ağzına iniyor.
Aurora australis (güney yarımkürede geceleri gökyüzünde görülen renkli ışıklar) LED-aydınlatmalı iglonun çevresinde dans ediyor, kara uçuk mavi bir ton veriyor.
