Tel Aviv Üniversitesi ile İsrail Açık Üniversitesinde çalışan araştırmacıların yürüttüğü ortak bir çalışma, erkek cırcır böceklerini geceleyin kullanılan yapay ışığa (GKYI) maruz bırakmanın, böceklerin faaliyet döngülerini bozabileceğini gösteriyor. Araştırmacılara göre erkekler gece öterek, dişileri eşleşmeye çağırıyor. Bu ötüşün bozulması, üreme süreçlerine müdahale edebilir ve hatta bütün bir türü tehlikeye sokabilir. Dünya çapında yürütülen önceki çalışmalarda, ışık kirliliğinin pek çok hayvan ve bitki türüne zararlı olduğu gösterilmiş. Araştırmacılar, gece ortamında beraber var olmayı sağlamak üzere GKYI’yı mümkün olduğunca azaltma çağrısı yapıyor.
Proceedings of the Royal Society B bülteninde yayımlanan çalışma, Nature bülteninde de yer buldu. Tel Aviv Üniversitesi Steinhardt Doğa Tarihi Müzesi ile Hayvanbilim Fakültesinde çalışan baş yazar Keren Levi, şöyle açıklıyor: “Gün ve gece ile aydınlık ve karanlık arasındaki ayrım, Dünya’daki yaşamın önemli bir temeli niteliğinde. Fakat karanlıktan korkan gündüz canlıları olan insanlar, bu doğal düzeni bozuyor: Karanlığı götüren ve faaliyetlerine gece devam etmelerini sağlayan yapay ışık üretiyorlar. Günümüzde dünya nüfusunun %80’inden fazlası ışık kirliliğiyle yaşıyor ve GKYI’nın genel kapsamı her sene %5 artıyor. GKYI, çevreyi olumsuz etkiliyor ve milyonlarca yıllık evrim ile gelişen doğal davranışları etkiliyor. Pek çok hayvanın uyku süresiyle kalitesini etkileyen GKYI, yüksek ölüm oranlarına yol açıyor ve pek çok canlının faaliyet döngülerini değiştiriyor. Örneğin Samanyolu Galaksisi’ni kullanarak yönlerini bulan gübre böcekleri, ışık kirliliği arttığında yollarını kaybediyor; deniz kaplumbağaları, görebildikleri en parlak yüzeyi arıyor; onun da deniz olması gerekiyor ancak bunun yerine, yakınlarındaki kordona ulaşıyorlar. Bunlar, çok sayıda örnekten sadece ikisi.”
Kaynak: Tel Aviv Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
