Onların ne olduğunu bilirsek, onları düzeltmeye çalışabiliriz.
Bill ve Melinda Gates, yıllık “Kaleciler” raporlarının ilkini yayınladı. Bu rapor kamu sağlığındaki başlıca kilometre taşlarını kutlama ve hangi konuların hâlâ en baskılayıcı olduğuna atılan bir bakış niteliği taşıyor.
Kazanımların arasında, çocuk ölümlerinde ve HIV enfeksiyonu oranlarında oldukça büyük azalmalar yer alırken, devam eden mücadeleler arasında ise aile planlaması ve kadınlar için eşitlik bulunuyor.
Bill Gates, geçenlerde muhabirleri konferansa davet ederken, bulaşıcı ve kronik hastalıkları önümüzdeki onyıllardaki en büyük iki kamu sağlığı endişesi olarak adlandırdı.
Gates şöyle söylüyor: “Diyabet gibi şeylerin içinde bulunduğu kronik rahatsızlıklar veya Alzheimer gibi nörolojik durumlar, giderek büyük bir sorun haline geliyor.”
“Gelişmekte olan birçok ülkede, ister sıtma, ishal, zatürre, verem, HIV gibi bulaşıcı hastalıklar hâlâ fazla miktarda mevcut.”
Gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde bulunan pek çok kronik hastalık, bazıları yetersiz şekilde anlaşılan çevresel etmenlerden kaynaklanıyor.
Gelişmiş ülkelerde Alzheimer ve bunama oranları yıllardır artış gösteriyordu. ABD’deki Hastalık Önleme Merkezi, toplam rakamın 2050 yılında üç katına çıkacağını tahmin ediyor.
Ancak bilim insanları söz konusu artışın özel sebeplerini henüz belirleyebilmiş değil ve bu artışları genelde genetik, beslenme ile sosyal katılım gibi etmenlere atfediyorlar.
Diğer kronik hastalıklar daha anlaşılır durumda. Örneğin ABD’de en çok ölüme neden olan şeyler, ortaklaşa şekilde her yıl yaklaşık 1.2 milyon ölümden sorumlu olan kalp hastalığı ve kanser. Gates, bu gelişmiş ülkelerdeki en büyük yükün, daha etkili ilaçlar geliştirmek için araştırma ve geliştirme masrafları olduğunu söylüyor.
Araştırmacılar halihazırda akıllı, daha isabetli kanser teşhislerine yöneliyorlar. Amerika’daki bazı laboratuvarlar, mevcut altın standart yöntemlere göre kanseri aylar öncesinden teşhis edebilen deneysel kan testleri bile oluşturdular.
“Bu alanda büyük ilerleme yaşanacağı konusunda epey umutlu olabilirsiniz diye düşünüyorum” diyor Gates.
Bulaşıcı hastalıklar farklı bir soy. İnsanlara sıtma bulaştıran sivrisinekler gibi hastalık taşıyan böcekler, başlıca hastalık sebepleri olarak temiz olmayan içme suyu, sağlıksız yaşam koşulları ve yetersiz sağlık uygulamalarının yanında bulunuyorlar.
Gates bu durumlarda, araştırma gayretlerinin aşılar gibi kalıcı çözümler üzerinde odaklanırken, yönetici kurumların ve kendisininki gibi vakıfların sorumluluğunun, gelişmekte olan uluslara yardım götürmesi olduğunu söylüyor.
“Orada ilaçları satmak için aynı türden piyasa ve aynı türden fırsat yok,” diyor.
Sonuç olarak, Doğu Afrika ve Orta Amerika’daki gelişmekte olan ülkeler, dışarıdan gelen ödeneklere ve yardımlara daha fazla bel bağlıyor.
Gates’in ilerleme konusundaki en büyük endişelerinden birisi de HIV. HIV’in büyümesini küresel olarak yavaşlatmada son 15 yılda kayda değer bir ilerleme kaydedildi, fakat ödenekler yavaşlıyor.
Gates raporda, gelecek yıllarda Afrika’daki nüfusun artmasının, yeni vaka sayısının aniden fırlamasına sebep olabileceğine dair endişesini belirtiyor.
“Bu korkutucu bir olasılık” diye yazıyor. “Ar&Ge yatırımları olmadan, HIV’in bulaşmasını önlemeyi kolaylaştıracak yeni keşiflerimiz olmayacak.”
Business Insider
