İklim Değişikliği Yüzünden Uyumakta Zorlanıyoruz

Havalar ısındıkça kaliteli uyku süresi düşmekte.

Ekim 2015’te San Diego’da anormal bir sıcaklık yaşanmıştı. Gündüzleri günün en yüksek sıcaklığı 32 dereceye kadar çıkarken, geceleri hava sadece birazcık serinliyordu. Geceler bu şekilde geçip giderken, yüksek sıcaklık Nick Obradovich’i uyutmamaktaydı. Arkadaşları ve meslektaşları için de durum farklı değildi. Geceleri uykusuz, gündüzleri ise uyuşuk ve aksi. ”Sıcaklığın rolü inkar edilemezdi,” diyor Obradovich. ”Uyunamayacak kadar sıcaktı.”

Sağa sola dönerek geçen sayısız geceden sonra, Obradovich-insanların iklimle ilişkilerini inceleyen bir bölümde okuyor- küresel ısınmanın uyku kalitesini nasıl etkileyeceğini ve en çok kimlerin bundan etkileneceğini incelemeye karar verdi.

O ve UC San Diego’daki meslektaşları bazı rahatsız edici bulgular elde ettiler. Gelecek on yıllarda, artan hava sıcaklıkları, insanların milyonlarca gece boyunca kaliteli uyku sürelerini azaltacaktı. Bundan en çok fakirler ve yaşlılar etkilenecekti. Bulgularını, Science Advances (Bilimsel Gelişmeler) dergisinde yayımladılar.

100 kişiye geçtiğimiz ay boyunca kaç gece uykuya dalmakta güçlük çektiklerini sorduğunuzu düşünün. Tüm cevapları üst üste ekleyin. Obradovich’in tahminine göre bu rakamlar, 2050’den itibaren yaklaşık 6 gece ve 2099’dan itibarense yaklaşık 14 gece artacak.

”İklimlerin değişmesiyle ilgili endişeler, yıllardır iklim bilimcilerinin üzüntüden uykularını kaçırmaktaydı, şimdi, hepimizi uyutmuyor, ama üzüntüden değil- gerçekten rahatsız ederek,” diyor Obradovich, Harvard Kennedy devlet okulu doktora sonrası akademi üyesi ve MIT Media Lab.’de araştırmacı bilimci.”Çalışmamız gösterdi ki, çevresel sıcaklık sadece uykuyu bozmakla kalmıyor, iklim değişikliği durumu daha da kötüleştirerek, aynı zamanda uyku kaybı oranlarını da arttırıyor.”

Sağlık uzmanları, iyi bir gece uykusunun önemini uzun süredir vurgulamaktaydı. Çalışmalar da gösterdi ki, gecede 7 saatten az uyku uyunması, Centers for Disease Control and Prevention’a (Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri) göre, obezite, yüksek tansiyon, diyabet, koroner kalp hastalığı, felç, akıl sağlığında bozulma ve ölüm gibi risklere daha yatkınlar. ABD vatandaşlarının dörtte birinden fazlası, zaman zaman yeterli uyku uyuyamadıklarını belirtiyor, ve yaklaşık her on kişiden biri ise kronik insomnia rahatsızlığından (uyuyamama hastalığı)  muzdarip.

”Kötü uyku ve az uykunun üzerimizde pek çok etkisi mevcut,” diyor Sara Mednick, UC Riverside uyku araştırmacısı ve çalışmanın eş yazarı. ”Bağışıklık sisteminin çalışmasını etkileyebilir. İnsanları hasta olmaya daha yatkın hale getirebilir.”

Beyni uykuya dalma vaktinin geldiği konusunda uyarmak amacıyla vücudumuzun kullandığı doğal mekanizmalardan biri de vücut ısısını düşürmektir. ”Eğer sıcak bir odada uyuyorsanız, dışarıdaki alanın sıcaklığı çok yüksek olduğu için, vücudunuz bunu etkin bir biçimde yapamaz,” diyor Mednick.

Araştırmacılar, 2002-2011 yılları arasında yapılan, CDC araştırmaları vasıtasıyla, ABD’de ikamet etmekte olan 765.000 denekten elde edilen verileri kullandılar. National Centers for Environmental Information (Çevresel Bilgiler Ulusal Merkezleri) tarafından açıklanan günlük sıcaklıklar ile bireyler tarafından rapor edilen yetersiz uyku uyunan geceleri bağlantılandırdılar. Aşırı sıcakların uyku üzerine etki ettiği sonucuna ulaştılar ve küresel ısınmanın gelecekteki etkisini hesaplamak için iklimsel öngörülerden yararlandılar.

Yetersiz uykunun tanımı ”yeterince uyumamak, uykuya dalmakta güçlük çekmek, gece uyanmak, dinlenmemiş olarak uyanmak,” diyor Obradovich . Araştırmacıların bulgularına göre, normal sıcaklıkların 1 santigrat derece artması, ABD’de yaşayan tüm vatandaşların, yılda 110 milyon ekstra gece, yetersiz uyku uyuyacakları anlamına geliyor.

Araştırma, hiç te şaşırtıcı olmayan bir sonuca ulaştı, normalden sıcak gecelerin zararlı etkileri yazın daha fazla telaffuz ediliyor. Yaşlı ve gelir düzeyi düşüm Amerikalılar özellikle daha aciz durumdalar. Yaşlı insanlar, genellikle gençler kadar iyi uyumuyor. Vücut ısılarını ayarlamakta da daha fazla güçlük çekiyorlar. Düşük gelirliler için ise klima lüks bir eşya ve pek çoğu alamıyor.

ABD, bütün bunlara rağmen, çoğu ülkeden daha iyi durumda. Amerikalılar, gelişen dünyadaki pek çok kişiden daha yüksek gelirlerinin ve daha yüksek sıcaklıklarının keyfini sürüyor.

”Bir etki göreceğimizden emin değildim,” diyor Obradovich. ”Ama, bir etki gözlemledik, bu etki, eğer gelişmekte olan ülkelerden veri elde etme imkanımız bulunsaydı, daha büyük etkiler de gözlemleyebileceğimizi ortaya çıkardı. Dünya çapında, uyku verilerine sahip değiliz, ama yapının benzer olduğunu farz ediyoruz, bir yer eğer daha sıcaksa ya da daha fakirse, ya da her ikisiyse, bulacağımız şey muhtemelen daha kötüsü olacaktır.”