Hepimize kat kat giyinmezsek hasta olacağımız söylenmiştir. Ancak bilim soğuk algınlığının hava durumundan değil, rinovirüsten kaynaklandığını söylüyor. Aslına bakarsanız, Yale Üniversitesinde çalışan araştırmacılara göre bu eski kocakarı masalında doğruluk payı olabilir.
Araştırmacılar yıllardan beri biliyor ki rinovirüs soğuk ortamlarda (ör. burun boşluğunda) vücudun geri kalanına göre daha kolay çoğalıyor. Yale Üniversitesi Tıp Fakültesinde yardımcı doçent olan Ellen Foxman, bunun sebebinin uzun zamandır bir sır olarak kaldığını söylüyor. Bilim insanları virüsün mü soğukta daha iyi çalıştığını yoksa bağışıklık sisteminin mi soğukta kötü çalıştığını bu zamana kadar bilmiyordu. “Hiç kimse bir şey bulamamıştı” diyor Foxman.
Sonrasında ise Foxman ve arkadaşları, doğuştan gelen bağışıklık sisteminin farklı sıcaklıklarda rinovirüse nasıl tepki verdiğini araştırmışlar. Farelerin solunum yolundan alınan hücreleri laboratuvarda inceleyen bilim insanları, bağışıklık sisteminin düşük sıcaklıklarda enterferon isimli bir proteini daha düşük miktarda ürettiğini ve bunun da soğuk algınlığı virüsünün çoğalmasına yol açtığını görmüşler. 2016’da yayımlanan bir araştırmada, insan hücrelerinde de benzer sonuçlar elde edildiği aktarılıyor. Vücut sıcaklığı daha yüksek olduğunda, virüslerin çoğalmasını engelleyen doğal bağışıklık sistemi daha faal oluyor ve virüs genomunu bozan enzim daha iyi çalışıyor. Burnunuzu ısıtmak için soğuk havalarda atkı takmak, soğuk algınlığına yakalanmayı önlemeye yardımcı olabilir ancak Foxman, virüsleri burnunuza, ağzınıza ya da gözlerinize taşımamak için sık sık el yıkamayı öneriyor. “Eğer virüs burnunuzda değilse enfeksiyona zaten yol açamaz” diyor. COVID-19 salgınında gördüğümüz üzere bir diğer etkili yöntem de, özellikle kalabalık ve kapalı alanlarda maske takmak.
Popular Science Türkiye arşivinden.
