Venüs’ün atmosferinde fosfin gazının varsayımsal şekilde tespit edilmesi, akıllara bu gazın biyolojik kökenli olup olmadığı sorusunu getiriyor.
Venüs’ün bildiğimiz şekliyle yaşama karşı ne kadar konuk sevmez göründüğünü düşündüğümüzde, bu soru büyük heyecan yaratıyor. Şimdiyse bilim insanları, bu olağanüstü gezegenin aslında her şeye rağmen yaşanabilir olabileceğini belirlemişler; tabi kavurucu yüzeyin çok üzerinde, bulutların üst kısımlarında…
Özellikle belli irtifalardaki güneş ışığı seviyesi, Dünya’daki seviyelerle karşılaştırılabilir boyutta. Bu durum, havada uçan ve fotosentez yapan mikropların söz konusu irtifalarda hayatta kalabileceği anlamına geliyor. Üstelik kalın bulut örtüsü, zararlı morötesi ışınıma karşı bir miktar koruma sağlıyor olabilir. Bulutlardaki asitlik seviyesi ise tahmin edilenden daha düşük ve yaşam için kabul edilebilir aralık içerisinde olabilir.
“Hepsi beraber düşünüldüğünde” diye yazıyor araştırmacılar makalede, “bu fotofiziksel ve kimyasal etmenler, Venüs’ün bulutlarında bir fototrofi olasılığını destekliyor.”
Yaşanabilirlik söz konusu olduğunda, Venüs epey olasılık dışı görünüyor. Yüzeydeki koşullar çok berbat. Gezegen, kendisinden 60 kat daha hızlı dönerek çılgın rüzgarlar oluşturan ve neredeyse tamamen karbondioksitten meydana gelen kalın bir atmosferle tamamen örtülü durumda.
Gökyüzü, kalın sülfürik asit bulutlarıyla dolu ve 0 irtifadaki atmosfer basıncı, Dünya’nınkinden neredeyse 100 kat daha büyük. Bunlar yetmezmiş gibi, gönderilen uzay araçlarını eritecek kadar sıcak olan yüzeydeki ortalama sıcaklık 471 derece Celsius derece.
Bu yüzden gökbilimciler geçen yıl gezegenin atmosferinde fosfin gazı tespit ettiklerini söylediklerinde tartışma çıkmış. Bunun da sebebi, gazın mevcudiyetine yönelik açıklamalardan birinin mikroorganizmalar olabilmesi.
Fosfin, Dünya’da çok sınırlı şartlarda bulunabiliyor. Bunlardan biri de anaerobik veya düşük oksijenli ekosistemler. Anaerobik mikropların yaşadığı bataklık ve çamurlarda, bağırsaklarda ve bağırsak gazlarında bulunuyor. Anaerobik mikroorganizmalar, bir şekilde fosfin üretiyor ve Venüs’ün bulutları da anaerobik.
Venüs’te Fosfin Gibi Görünen Madde, Aslında Sıradan Sülfür Dioksit Olabilir
Tek açıklama biyolojik bir köken değil, volkanik bir köken de mümkün. Fakat en başında biyolojik bir kökenin mümkünatı değerlendirilirken, Venüs’ün yaşanabilirliğine yönelik yürütülecek uygun bir analiz kesinlikle boşa gitmez.
Çalışma Astrobiology bülteninde yayımlandı.
Yazar: Michelle Starr/ScienceAlert. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
