Bu makalede “Galileo Galilei kimdir?”, “Galileo neleri buldu?” sorularına yanıt aradık… Galilei, Fizikçi, gökbilimci, matematikçi, filozof ve mühendis… 1609’da Ay’a bir teleskop çevirdi ve tarihin akışını değiştirdi.
GALİLEO GALİLEİ KİMDİR? (1564 – 1642)
1608 yılında Hollandalı Hans Lipperhey, kraliyet ailesine tarihteki ilk teleskopu sunmuş, bu sunumu takip eden birkaç gün içinde iki gökbilimci daha, birbirlerinden tamamen habersiz şekilde benzer nitelikte teleskoplar tanıtmıştı. Bundan 8 ay sonra, İtalyan matematik profesörü Galileo kendi teleskopunu üretti.
GALİLEO PES ETMEDİ
Galileo bu yeni icadı göklere çevirdiğinde, karşılaştığı şey dünyayı biraz sarsacaktı. Martin Luther’in Reform hareketini başlattığı bu dönemde, Katolik kilisesi, kendisine karşı yapılan atağa yanıtsız kalmayıp baskıcı rejiminin etkisini arttırdığı için devrimci buluşlar,
özellikle de kilisenin planlarına sekte vuracaksa, büyük bir tehlike anlamına geliyordu. Kilisenin baskıcı rejimini tehdit eden keşifler birçok bilim insanının hayatını riske atmış olsa da Galileo pes etmedi.
HATALI EVREN MODELİNİ KÖKLERİNDEN SARSTI
1610’da ilk çalışmasını sundu. Kopernik’in Güneş merkezli modelini kendi gözlemleriyle birleştirip bilimsel açıklamalar üretmişti. Ay’ın jeolojik yapısını anlatıyor, Samanyolu’nun “milyonlarca” yıldız barındırdığını söylüyor ve hatta Jüpiter ile Satürn’ün uydularından bahsediyor, Venüs’ün sanıldığı gibi Dünya çevresinde değil Güneş’in etrafında döndüğünü açıklıyordu. Güneş’teki lekeleri bile kayda geçirdi. Böylece Katolik kilisesinin savunduğu, Dünya’nın merkezde bulunduğu hatalı evren modelini köklerinden sarstı.
Pisa doğumlu astronom aslında bilim dünyasına ilk büyük katkısını, matematik profesörlüğü yaptığı yıllarda gerçekleştirmişti. Cisimlerin düşmesi konusunda ilk sistemli çalışmaları
gerçekleştiren Galileo, Pisa kulesinin tepesinden bırakılan farklı cisimlerin serbest düşüşte nasıl davranacakları üzerine düşünüyordu. Ardından gerçekleştirdiği deneyler fizik bilimine önemli katkıda bulunan şu sonuca varılmasını sağladı:
Aynı yükseklikten düşmeye bırakılan farklı cisimler (örneğin bir kâğıt parçası ve bir madeni para), ağırlığa bakılmaksızın, yere eşit sürede varırlar. Fakat bu hareketin hızını değiştirecek bir kuvvet devreye girer. Bu, havanın uyguladığı dirençtir.
Galileo’nun vardığı sonuç şöyleydi; Serbest düşen bir cismin aldığı yol, düşme süresinin karesiyle orantılıdır.
SARKAÇ YASASINI BULDU
Bu, onun Fizik bilimine yaptığı tek katkı değildi elbette. Salınım yapan cisimleri izleyip sarkaç yasasını buldu. Ancak şimdi bambaşka bir devrimin eşiğinde durduğunu ve kilisenin buna sert bir tepki vereceğini çok iyi biliyordu. Öyle de oldu.
KURAMLARININ ÖĞRETİLMESİ YASAKLANDI
Roma’da Engizisyon mahkemesine çıkarıldığında fikirlerinin tehlikeli olduğuna karar verildi. 1616’da kuramlarının öğretilmesi yasaklandı. Yine de bu baskılar onu durdurmadı. Son derece zeki bir adam olan Galileo, gördüklerini kilise kardinallerine de gösterdi, keşiflerini onlara, karşı çıkamayacakları şekilde açıklamayı başardı. 1632’de, yasaklara rağmen, “Dünya’nın İki Esas Sistemi Üzerine Diyaloglar” adlı eserini Papalığın izniyle bastırmayı başardı.
KURAMINI YALANLAMASI İSTENDİ
Kitapta, kendisinin keşfettiklerini savunan bir gökbilimciyle, ona karşı çıkan birinin diyaloglarını büyük bir kurnazlık ve ustalıkla bir araya getirip bir tartışmaya dönüştürerek sunmayı başardı. Ancak bir yıl sonra kendisini yine Engizisyon’da buldu. Bu sefer kuramını yalanlaması istendi ama o tabii ki asla geri adım atmayacaktı. Bilimsel deneylerini
yürütmesine engel olundu, ömür boyu ev hapsi cezası aldı. Maalesef onu hayata bağlayan her şey elinden gitmişti. Takip eden 9 yıl içinde hayata veda etti.
Galileo’nun keşfettiği Jüpiter uydularına ki bunlar gezegenin en büyük ve önemli uyduları- Galileo Uyduları ismi verildi; Io, Europa, Ganymede ve Callisto.
Hareket eden cisimler üzerinde yaptığı deneyler ve buradan vardığı sonuçlarsa kendisinin öldüğü yıl doğan Isaac Newton’a yol gösterdi, klasik mekaniğin doğmasını sağladı.
GÜNEŞ MERKEZLİ MODEL
Güneş merkezli modeli bilim dünyasında devrim yapmıştı. Ayrıca teleskopları ve mikroskopları güçlendiren çalışmaları sayesinde sadece gökbilimde değil, biyoloji alanında da büyük atılımlar yapılmasına yardımcı oldu.
O, teleskopu, olduğundan 8-10 kat daha güçlü bir icat haline getirip göklere çevirdi. Bunu yapan ilk bilimci değildi ama evrendeki yerimize dair, tarihi değiştirecek keşiflere imza atan
ilk insandı. Sonuçta Polonyalı gökbilimci Kopernik’in teorisini doğruladığını biliyordu. Kilise, Dünya’nın sabit bir şekilde evrenin merkezinde durduğunu söylemesini talep ettiğinde o ünlü sözler dökülmüştü ağzından: Eppur si Muove! “Yine de dönüyor!”
- Albert Einstein kimdir?
- Rosalind Franklin kimdir?
- Pisagor kimdir?
- İbn-i Heysem Kimdir?
- Leonard Euler kimdir?
- Galileo Kimdir?
- Nikola Tesla kimdir?
- Alan Turing kimdir?
- Marie Curie kimdir?
- Isac Newton Kimdir?
- Ada Lovelace Kimdir?
- Bohr, Heisenberg, Schrödinger – Olasılıkların Hesaplanabilirliği
- Demokritos kimdir?
